De aanpak komt er op initiatief van de Vereniging Groninger Monument Eigenaren (VGME), in samenwerking met gemeenten, ministeries en de provincie. De eerste vier eigenaren zijn nu begonnen met de versterkingswerkzaamheden, in combinatie met schadeherstel, restauratie en verduurzaming, waarbij ze zelf de opdrachtgever zijn. Ze krijgen vanaf het begin tot het eind professionele ondersteuning van een zelf gekozen restauratiearchitect en aannemer.

„Het Gronings erfgoed is belangrijk, niet alleen voor Groningers maar voor alle Nederlanders”, zegt Uslu. Zij is onder de indruk van het Groningse landschap en de architectuur. „Dat erfgoed moet behouden blijven”, vindt zij. Vijlbrief is blij dat er nu een nieuwe aanpak ligt. Tijdens eerdere bezoeken aan Groningen was hem al duidelijk geworden dat de bestaande regelingen voor herstel en versterking „te versnipperd” waren.

Door de aardbevingen in de provincie als gevolg van de gaswinning hebben ook veel monumentale panden in Groningen schade opgelopen. Voorzitter van de VGME, Derk Kremer, hoort vaak dat eigenaren gedemotiveerd en afwachtend zijn waardoor het erfgoed volgens hem verpaupert. Met de nieuwe aanpak hoopt de vereniging de eigenaren weer gemotiveerd te krijgen en het versterkingsproces te versnellen. „Met deze aanpak zit de eigenaar weer op de bok”, zegt Kremer, die met zijn vereniging sinds 2017 de belangen behartigt van eigenaren van erfgoed in de provincie.

„Dit pakket afspraken maakt het mogelijk dat eigenaren weer met hun panden bezig zijn in plaats van met de bureaucratie”, zegt gedeputeerde Susan Top. Ze spreekt van passievolle mensen die zelf goed weten wat er met hun pand aan de hand is. „Het moet vreselijk voor ze zijn om te zien hoe hard de staat achteruitkachelt en frustrerend dat ze het niet gelijk zelf konden aanpakken.”

In eerste instantie komen tot halverwege 2026 vijftien panden in aanmerking voor het project, maar uiteindelijk is de aanpak bedoeld voor alle eigenaren van Gronings erfgoed.