Porthos wil de komende vijftien jaar zo’n 10 procent –oftewel 2,5 miljoen ton per jaar– van de CO2-uitstoot van de industrie rond Rotterdam afvangen en opslaan in lege gasvelden in de Noordzee. Dat vermindert de broeikasgassen die in de atmosfeer komen en helpt zo in de strijd tegen de opwarming van de aarde, vindt het door het Havenbedrijf Rotterdam, Gasunie en Energiebeheer Nederland opgezette project.

Maar natuurorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) van Johan Vollenbroek ging in verzet tegen de plannen. In november 2022 vocht MOB al met succes de zogenoemde bouwvrijstelling aan van het plan. Daardoor kwam het Porthosproject –en een groot deel van de Nederlandse bouw– stil te liggen. Nu tekende MOB bezwaar aan tegen de door de minister verleende omgevingsvergunningen en het inpassingsplan.

Voor het Porthos-project moeten namelijk een compressorstation –die de CO2 op de juiste druk brengt– en een kilometerslange CO2-transportbuis aangelegd worden. Bij de bouwwerkzaamheden komt zo’n 160 ton stikstof vrij, die volgens MOB schade aan natuur in nabijgelegen duingebieden veroorzaakt. Die hoeveelheid is vergelijkbaar met de hoeveelheid die één dieselauto uitstoot bij het rijden van 200.000 kilometer.

Naast de stikstofkwestie heeft Vollenbroek moeite met het opslaan van broeikasgassen. Volgens hem vertraagt dat de overgang naar schonere energie. „De levensduur van fossiele brandstoffen wordt zo verlengd”, zei hij tegen ANP. „Nederland blijft fossiele brandstof subsidiëren. Hier gaat het om 2,1 miljard euro. Dat vinden wij absurd.”

Een woordvoerder van Porthos is echter van mening dat de maatschappij nu nog zo afhankelijk is van fossiele brandstoffen, dat het zonder opslag van CO2 onmogelijk wordt om de opwarming van de aarde te beperken tot 2 graden. „De samenleving heeft tijd nodig om te verduurzamen. Je moet dit echt zien als tussenoplossing.”

Volgens de Raad van State leidt het project inderdaad tot een tijdelijke en beperkte toename van de stikstofuitstoot op de omliggende Natura 2000-gebieden. Maar de ministers hebben volgens de hoogste bestuursrechter „op basis van objectieve gegevens aangetoond dat in dit geval is uitgesloten dat deze natuurgebieden daarvan significante gevolgen ondervinden”. Daarnaast is de beoordeling van de stikstofgevolgen „met de vereiste diepgravendheid verricht”. Daarmee is er volgens de Raad van State voldaan aan de eisen van het natuurbeschermingsrecht.

Demissionair Klimaatminister Rob Jetten zal opgelucht ademhalen na de uitspraak dat Porthos mag doorgaan. De Nederlandse regering investeerde al zo’n 175 miljoen euro in het project. Eerder liet Jetten weten de ondergrondse CO2-opslag te zien als „een onmisbare stap” om de landelijke klimaatdoelen te halen; in 2030 moet Nederland namelijk 55 procent minder CO2 uitstoten dan in 1990. Ook volgens het IPCC, het klimaatpanel van de Verenigde Naties, is de ondergrondse opslag van CO2 cruciaal om verdere opwarming van de aarde te voorkomen.