Onlangs publiceerden verschillende Europese kwaliteitsmedia gelijkluidende artikelen over pogingen van de Verenigde Arabische Emiraten om via een Zwitsers detectivebureau bepaalde Europese moslims te beschuldigen van banden met de Moslimbroederschap. De artikelen geven een goed inzicht in de onfrisse praktijken van de VAE om via een omweg een politieke tegenstander, Qatar, in een kwaad daglicht te stellen.

Problematisch is dat de berichtgeving gericht is op de slinkse activiteiten van de Emiraten en van de ingehuurde ­Zwitserse privédetectives. Hierdoor krijgt de lezer nauwelijks zicht op en soms ook onjuiste informatie over waar de Moslimbroeders voor staan. Zo schrijft de Vlaamse krant De Standaard foutief dat deze „een islamistisch maar democratisch alternatief willen zijn voor de dictators van het Midden-Oosten.”

In dit verband treft het dat eerder dit jaar de Franse onderzoekster Florence Bergeaud-Blackler haar gedegen studie ”Le frèrisme et ses réseaux” publiceerde. Zij is sinds 2013 werkzaam bij het gerenommeerde Franse Centre National de Recherche Scientifique (CNRS). Sinds haar boek uitkwam moet ze onder politiebescherming leven. Het legt gedetailleerd uit hoe de Broeders zich in vele Europese landen en Amerikaanse staten hebben gevestigd, daar invloedrijk zijn geworden en hoe zij opereren.

Wereldkalifaat

De Moslimbroederschap werd in 1928 in Egypte opgericht door onderwijzer en imam Hassan al-Banna met als doel het vestigen van een door de sharia (islamitische wetgeving) geregeerde staat. Sinds de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw heeft de ­Broederschap zich wijdvertakt in Europa en de Verenigde Staten.

Nog overtuigender over de daadwerkelijke bedoelingen van de Moslimbroeders vind ik ”Les Freres Musulmans dans la texte” van de Franse islamdeskundige Joachim Véliocas en ”The Closed Circle – Joining and Leaving the Muslim Brotherhood in the West” van Laurenzo Vidino, directeur van het Programma over Extremisme aan de Amerikaanse George Washington Universiteit.

Véliocas geeft de belangrijkste uitspraken en geschriften van vroegere en huidige leiders van de Moslimbroeders en moslim-denkers die hen inspireren letterlijk weer. En altijd met bronvermelding. Deze verzameling citaten geeft een eenduidig beeld dat niemand kan ontkennen: de Moslimbroeders streven naar een wereldkalifaat; zien de islam als een fundamenteel andere godsdienst dan het christendom of jodendom, omdat moslims ook de plicht hebben politiek actief te zijn om de islam te verspreiden en de islamitische wetgeving (sharia) te volgen; spreken van een, soms gewelddadige, jihad om de islam te verspreiden; veroordelen homoseksualiteit en het afzweren van de islam (afvalligheid) ten strengste, met zware straffen; benadrukken de superieure positie van de man tegenover de vrouw en de noodzaak voor de vrouw een hoofddoek te dragen.

Naïef

Vidino’s boek beschrijft, deels in uitgebreide interviews, de ervaringen van in Europa en Amerika wonende moslims die de ­Moslimbroederschap teleurgesteld en bezorgd hebben verlaten. Uiterst leerzaam zijn de uitspraken over hoe leden van de organisatie opereren. Ze benadrukken de vaak ­obsessieve geheimhouding van de organisatie, hun minachting voor de westerse samenleving waarin ze leven, het verbergen van hun werkelijke bedoelingen en hun ”double-speak”: naar buiten doen alsof ze willen werken binnen de westerse democratische structuren en waarden; naar binnen toe duidelijk werkend aan het dichterbij brengen van een ­islam-gedomineerde samenleving.

Enkele citaten uit Vidino’s boek:

„Iedereen is altijd gefocust op de jihadisten, maar de Broeders zijn gevaarlijker op lange termijn; ze ondermijnen integratie, ze hebben een verfijnd vermogen om westerse moslims te leren dat zij niet in de westerse samenleving thuishoren en dat ze beter zijn dan de anderen. Het is een recept voor disaster (rampspoed) op lange termijn.”

„(De) strategie van islamisering (van de Europese samenleving) door in het systeem te infiltreren is eigen aan alle Broederschap-afdelingen in het Westen…”

„Het Westen heeft een ”blauwogige naïviteit” die de Moslimbroeders in de kaart speelde, die niet eerlijk zijn geweest over wat ze zijn en wat ze willen.”

„De invloed van de Moslimbroeders heeft de groei verhinderd van een gezond gesprek over islam, islamisme en integratie, omdat zij iedereen die een redelijk gesprek zoekt over deze thema’s beschuldigen van racisme en islamofobie.”

Conservatief

Volgens zowel deskundigen als kritische moslims die een verlichte vorm van de islam voorstaan waarin de Koran niet letterlijk wordt genomen en de interpretatie aangepast wordt aan de moderne tijd, prediken imams in vele moskeeën in Europa het gedachtegoed van de Moslimbroeders. Ook in talloze gematigde moskeeën krijgen gelovigen van de preekstoel ­conservatieve ideeën ingeprent die in wezen niet fundamenteel verschillen van die van de Broeders. Moslims die zich actief inzetten voor een verlichte islam waren daarover heel duidelijk in gesprekken die ik met hen voerde.

Velen mogen denken: „ach, het valt allemaal wel mee. Het zal zo’n vaart niet lopen.” Of: „dat zeggen ze wel, maar dat doen ze toch niet.” In het licht van wat de Broeders zelf, alsook uitgetreden Broeders, zeggen en schrijven is dat echter een onverantwoordelijke houding. Niet voor niets waarschuwen Europese inlichtingendiensten al jaren voor deze organisatie.

Onbekend

Fundamenteel probleem is dat er publiekelijk nog steeds weinig zicht is op wat er precies wordt gepredikt in de vele Europese moskeeën –in Duitsland alleen al zijn er 2500– en wat kinderen leren op het wijdverbreide informele ­naschoolse islamonderwijs.

Daarom is het van groot belang dat daarover meer betrouwbare informatie beschikbaar komt. Dat zal burgers nog beter in staat stellen een oordeel te vellen over de gevaren van organisaties als de Moslimbroederschap voor onze westerse democratieën. Het zal ook overheden helpen om effectievere maatregelen te nemen.

De auteur is voormalig afdelingshoofd bij de Europese Commissie en analist internationale politiek.