Dat is al jaren de staande praktijk bij allerlei denktanks en organisaties die expertise leveren over het Midden-Oosten. Het kan soms ook niet anders: wetenschap kost geld en overheden of het bedrijfsleven zijn aan universiteiten en andere wetenschappelijke gremia welkome partners zolang ze de portemonnee trekken.

Maar de negatieve gevolgen daarvan zijn soms groter dan de winst – vooral als de geldschieter een groot politiek belang heeft. En dat is in de landen aan de Arabische Golf haast per definitie zo. De achterliggende jaren bijvoorbeeld, zagen we een heftige richtingenstrijd tussen Qatar (bekend van het WK voetbal) en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). Die twee landen liggen praktisch naast elkaar, maar voeren een heel verschillende politiek.

Qatar geeft, onder meer via de daar gevestigde zender al-Jazeera, al jaren een prominente stem aan de Moslimbroederschap. Dat is een van oorsprong Egyptische organisatie, die hard werkt aan meer invloed voor de politieke islam.

De Verenigde Arabische Emiraten daarentegen zijn vuurbang voor de Moslimbroeders. Daar is ooit een staatsgreep uit de hoek van de Moslimbroederschap verijdeld en sindsdien doet VAE-leider Mohammed bin Zayed er alles aan om de invloed van de politieke islam te beperken.

Vooral na de Arabische opstanden van 2011 is deze tegenstelling enorm belangrijk geworden. De Moslimbroederschap leek de revoluties en opstanden op een gegeven moment te kapen, en dat zorgde voor existentiële angst in heel wat Arabische paleizen. Zouden de koningen en emirs sneuvelen? De Emiraten werden het symbool van de strijd tegen de revolutie.

Wat betekent dit als je als onderzoeker de Moslimbroederschap bestudeert en je krijgt mede betaald vanuit de Emiraten? Dat betekent dat je resultaten heel negatief dienen te zijn over de Moslimbroederschap. We zagen dat afgelopen week bij de bekende Broederschap-expert Lorenzo Vidino. Onderzoeksjournalisten van de European Investigative Collaborations, waarbij onder meer NRC Handelsblad is aangesloten, berichtten hoe de Emiraten via het Zwitserse bedrijf Alp onder anderen Vidino inhuurden om de Moslimbroederschap zwart te maken.

Wat is de moraal van dit verhaal? De moraal is niet dat je dus niets negatiefs kunt schrijven over de Moslimbroeders, want die organisatie heeft (zeker in het verleden) al vaker blijk gegeven van een zekere tweeslachtigheid.

De moraal is wél dat wetenschappers en journalisten die zich bezighouden met het Midden-Oosten zomaar onderdeel kunnen worden van een groot netwerk van belangen, dat tot op nationaal niveau wordt aangemoedigd. Wie zich bewust laat inlijven bij zo’n lobby, moet niet raar staan kijken als alle vertrouwen in zijn werk verdampt. Hoedt u voor de bekoring van de oliedollars.