Een grijze lucht hangt boven de brandweerkazerne Glanerbrug, ongeveer op de grens met Duitsland. Windsnelheid 2,7 meter per seconde. Windvlagen 3,56 m/s. Zicht dik 20 kilometer. Ideaal vliegweer. Met één druk op de knop activeert dronespecialist Martijn Zagwijn het toestel.

De brandweerdrone voert eerst zelfstandig een vluchtcheck uit. Windkracht, windrichting, zichtbaarheid? Check. Accuspanning? Check. Op het dak van de brandweerkazerne glijdt geruisloos een la van een vierkante opbergbox open. Een drone met vier propellers schuift naar buiten.

De motoren starten. Snorrend vliegt de brandweerdrone –voorzien van warmtebeeldcamera en optische camera– even later naar de plaats des onheils. Volautomatisch. Op basis van gps-coördinatoren van zijn ingebouwde TomTom.

Een primeur. Twente zet als eerste korps in Nederland een automatische drone in bij brand. „De drone kan alles zelf”, zegt Zagwijn, lid van het landelijk brandweerteam digitale verkenning. „Het toestel in Glanerbrug is vanaf de hele wereld met een laptop te bedienen.”

Opschalen

De vliegende camera kan vanuit de lucht livebeelden doorsturen naar een uitrukkend blusvoertuig. „Een bevelvoerder kan zich daarmee vooraf veel beter een beeld vormen van het incident. Hoe groot is de brand? Waar komt de rook vandaan? Hoe kunnen we de brand veilig bestrijden?”

De brandweerdrone kan pakweg 25 minuten in de lucht blijven, waarvan een kwartier boven de brandhaard. „Juist die eerste minuten zijn belangrijk, bijvoorbeeld om te besluiten de hulpverlening op te schalen.”

Twente mag nu testvluchten uitvoeren boven dunbevolkt gebied in Glanerbrug. Voor de praktijkproef is een industrieterrein en een natuurgebied aangewezen. De inzet van de vliegende camera volgt na twee jaar voorbereiding en 300 proefvluchten boven de Safety Campus op voormalig vliegveld Twenthe. Glanerbrug wil ook preventief gaan patrouilleren boven het natuurgebied.

Een vereiste voor de testvluchten is dat een piloot een oogje in het zeil houdt en eventueel kan ingrijpen. Vanaf windkracht 5 kan de drone niet meer vliegen.

Wat te doen bij een calamiteit net buiten het toegestane inzetgebied? „De piloot moet dan een afweging maken of hij van de wettelijke voorschriften afwijkt. Bij het redden van mensen en dieren is dat toegestaan. Maar hij moet de inzet wel kunnen verantwoorden.”

Voorloper

„We zijn met dit droneproject voorloper in Europa”, zegt Stephan Wevers, commandant van Brandweer Twente. „We zijn voortdurend bezig onze inzet beter en veiliger te maken.” Twente was zeven jaar geleden het eerste korps met een reguliere drone. „De ambitie is om op het dak van alle dertig brandweerkazernes in Twente een drone te plaatsen”, zegt Wevers.

Voordat landelijke inzet van automatische brandweerdrones mogelijk is, dient de wet- en regelgeving te worden aangepast. „Nederland moet een soort luchtverkeersleiding krijgen om bemande en onbemande vluchten uit elkaar te houden.”

Prijskaartje

Aan het droneproject hangt een prijskaartje van een slordige 24.000 euro. „Als we hier één mensenleven mee redden, zijn de kosten peanuts.” De drone kost amper 1200 euro. De camera’s maken het project, ontwikkeld met het bedrijf Mapture, duur. De provincie Overijssel schuift echter met subsidie.

De drone vliegt na inzet –of bij storing– automatisch terug naar de brandweerkazerne. Met een camera scant het toestel een reusachtige QR-code op het droneplatform, waardoor het toestel zichzelf naar zijn thuisbasis navigeert. De la glijdt automatisch open. Een kleinere QR-code komt in zicht. De drone landt. De la schuift dicht.