Voorlezen, dat doet hij ook graag. Op vrijdag komen er regelmatig een paar kleinkinderen, onder wie een jongetje van twee. Trots: „Hij is nog niet zo heel lang binnen of hij vraagt aan me: Boekje lezen? En dan moet ik natuurlijk elke keer hetzelfde verhaaltje voorlezen. Na een halve zin maakt hij de rest af.”

Waar komt uw leesliefde vandaan? Las u als kind al graag?

„Ja, ik kan me niet anders herinneren dan dat ik altijd gelezen heb. Op de lagere school mochten we op vrijdag boeken lenen. Het eerste boek dat ik meenam ging over een kopje dat gebroken was, ik weet het nog precies. Verder las ik veel van de bekende kinderboeken. Dik Trom, Piet Prins, verhalen over geschiedenis. De ”Trompetter van Gorkum” van L. Penning vond ik geweldig. Dat boek is laatst naar een van mijn kleinzoons gegaan, want ik ben mijn collectie een beetje aan het opruimen en uitzoeken. Dat moet als je ouder wordt.

Als twintiger las ik onder andere science fiction, van Isaac Asimov bijvoorbeeld. En detectives als Agatha Christie natuurlijk, echt toppers.”

Welke genres leest u nu het liefst?

Lachend: „Van alles door elkaar. Ik lees graag historische romans; ”Lysbeth” van Marlies Medema staat nu op mijn lijstje. Maar ook non-fictie als ”De Bourgondiërs” van Bart van Loo boeit me bijzonder. Dat verhaal neemt je mee naar het ontstaan van de Nederlanden in de vijftiende eeuw, en dan blijkt dat de Lage Landen een Bourgondische uitvinding zijn.

Pas liep ik trouwens tegen het genre van dystopische romans aan, daar had ik nog niet eerder van gehoord. Iemand tipte ”De Muur” van John Lanchester. Volgens mij kwam het boek in een tussenzinnetje van een krantenartikel voorbij. Dan pak ik meteen mijn opschrijfbriefje erbij.

In ”De Muur” staat er een muur om het Verenigd Koninkrijk en niemand mag het land nog in. Wie dat wel probeert, wordt beschoten. Alle inwoners moeten dienst doen om de muur te bewaken. Als ze eventuele indringers niet doden, heeft het consequenties voor henzelf en hun familie. Het boeiende van zo’n dystopisch verhaal is dat het commentaar geeft op bepaalde ontwikkelingen in een samenleving, al is het dan fictief. Dat zie je ook bij titels als ”Animal Farm” en ”1984” van George Orwell. Hij schreef dat laatste boek in 1948 al, maar sommige gebeurtenissen zie je nu in onze maatschappij terugkomen. Dat is ook een beetje de taak van een schrijver, om ontwikkelingen te voorzien en die op te schrijven.”

Wat vindt u zo mooi aan lezen?

„Mijn moeder zei vroeger, net als mijn vrouw nu: Jij hoort niets als je leest. En dat vind ik er precies zo fijn aan; het is heerlijk om volledig op te gaan in een verhaal. Al kon ik me vroeger beter concentreren dan nu. Als ik nu buiten in de tuin zit te lezen en er spelen ergens kinderen, dan word ik sneller afgeleid door het geluid.

Dat neemt niet weg dat een goed verhaal je altijd meetrekt naar een andere wereld en een andere tijd. Als ik op vakantie ga, moeten er in elk geval boeken mee. Ik wil iets hebben om op terug te vallen.”

Wat gaat er in de koffer?

„Dat weet ik nog niet precies. We gaan deze zomer een midweek naar een bed and breakfast. Ik ben nu op mijn e-reader bezig in ”De kopiist” van Hanny Alders, een historische roman die zich afspeelt in Cordoba. Die gaat sowieso mee. Verder moet ik voor de leeskringbijeenkomst in augustus ”Terug naar huis” van Jesús Carrasco lezen. En ik kreeg laatst van een schoonzoon ”Moderne profeten” van Kees van Ekris te leen. Dat is zo’n boek waar je steeds een klein stukje uit leest. Gisteren las ik over Martin Luther King. Kijk, er staan ook QR-codes in het boek, die scan ik en dan kijk ik bijvoorbeeld de beroemde ”I have a dream…”-speech van King terug.”

Hoeveel leest u ongeveer per maand?

„Gemiddeld valt het best mee. Ik heb alle tijd en doe mijn best niet om iets snelsnel uit te lezen, behalve als een boek terug moet naar de bibliotheek. Je doet ook andere dingen: vrijwilligerswerk, kranten en tijdschriften lezen, af en toe eens een spelletje op de tablet… Gemiddeld lees ik twee boeken per maand.”

Koopt u veel zelf?

„Nee, niet meer. Je bouwt toch een collectie op. Soms koop ik nog een titel voor de leeskring, maar ik leen ook veel bij de bibliotheek. Ik struin trouwens wel graag over een boekenmarkt, of ik kijk bij de kringloop. Sommige van die tweedehandsboeken moet je wel eerst een tijdje buiten leggen om de lucht er een beetje uit te krijgen.”

Pakt u liever de e-reader of een fysiek boek?

„De e-reader is naar mijn mening een van de beste uitvindingen ooit. Ik heb ’m aangeschaft nadat ik in een bed and breakfast aan de praat raakte met iemand die erin zat te lezen. Het is ideaal voor als je op vakantie bent, want dan hoef je niet allemaal boeken mee te sjouwen.

En ’s avonds in bed voor het lampje uitgaat lees ik ook altijd even in mijn e-reader. Die is lekker makkelijk vast te houden. Ik heb geen abonnement op Kobo of iets dergelijks, maar via de bibliotheek kan ik kiezen uit 30.000 onlinetitels. Dus voorlopig is er genoeg voorraad.”

U zit op een leeskring. Wat is daar zo leuk aan?

„Kijk, op die planken in de boekenkast staan op volgorde alle titels die we al gelezen hebben. Van Mulisch en Murakami tot ”Dood van een non” en ”Het pauperparadijs”: van alles wat.

We komen vier of vijf keer per jaar bij elkaar, al vijftien jaar, en bespreken dan elke keer een boek.

Het is fijn om met andere boekliefhebbers te discussiëren over wat we wel en niet mooi vinden aan een verhaal. Meningsverschillen zijn er genoeg; de een vindt iets niets, terwijl de ander er juist weg van is. Maar de discussie blijft altijd beschaafd.

Ik hou er zelf van om boeken te bespreken die een open einde hebben, want daar kun je goed over doorpraten. Meestal lezen we maar één boek van een bepaalde schrijver en we proberen regelmatig wat nieuws. Het is belangrijk om je blik te blijven verbreden.”

Zijn er boeken die u altijd al wilde lezen, maar waar u nog steeds niet aan toe bent gekomen?

„Ik kan wel een paar jaar om een boek heen draaien voordat ik ’m lees. Dat had ik bijvoorbeeld met ”Knielen op een bed violen” van Jan Siebelink. Mijn vrouw had het boek al gelezen, en zij vond er niets aan. Uiteindelijk heb ik hem er ook maar bij gepakt.

Ik heb er geen spijt van, maar ik vond dat de schrijver wel een beetje een karikatuur schetste. Hij zal best zulke dingen hebben gezien in zijn familie, maar bepaalde voorvallen vond ik wel erg extreem.

Laatst heb ik nog ”Margje” van hem gelezen, dat viel ook tegen. Nu ben ik wel klaar met Siebelink, net als met schrijvers als Maarten ’t Hart. ”Dorsvloer vol confetti” van Franca Treur vond ik wel boeiend trouwens. Er wordt wel gezegd dat zij zich in dat boek erg afzet tegen haar afkomst, maar daar ben ik het niet mee eens. Zij heeft het zo ervaren als kind en haar gelovige oma komt bijvoorbeeld heel positief over.”

Welke titels tipt u graag aan anderen?

„Naast de tips in het kader wil ik er nog graag een paar noemen. ”De eeuw van mijn vader” van Geert Mak bijvoorbeeld. Een ideaal boek om tijdens je vakantie in op te gaan.

”De herinnerde soldaat” van Anjet Daanje vind ik ook een prachtig boek. Dat is de schuld van Bart-Jan Spruyt, want die tipte hem in een column. Het verhaal gaat over een soldaat uit de Eerste Wereldoorlog die de oorlog heeft overleefd, maar niemand weet meer wie hij is. Hijzelf ook niet. Op een gegeven moment zet de zorginstelling waar hij verblijft een advertentie in de krant om te vragen of er mensen zijn die hem herkennen. Zo wordt er een link gelegd met een vrouw, maar is dat wel daadwerkelijk zijn vrouw? Het verhaal zit heel goed in elkaar.”