La Rochelle was oorspronkelijk een stadsstaat en behoorde in de twaalfde eeuw bij Engeland, vertelt Pierre. „Koning Eduard III verleende La Rochelle dezelfde rechten als de andere Engelse steden. De lagere belastingen en buitenlandse handel droegen bij aan de toenemende welvaart van La Rochelle. Ook de vrijheid van gedachten en overtuigingen droeg daaraan bij in deze handelsstad. Daardoor kreeg ook het calvinistische gedachtegoed er voet aan grond. De eerste protestanten die zich hier vestigden, stonden in verbinding met veel Noord-Europese landen en konden door hun handelsactiviteiten het gedachtegoed van de Reformatie uitwisselen.”

Onze gids memoreert daartegenover het groeiende onbehagen in het rooms-katholieke Frankrijk over de pretenties van deze vrije hugenotenstad. In 1627 sloeg kardinaal Richelieu langdurig het beleg om La Rochelle. Het bevriende Engeland stuurde zeker drie keer een vloot om de stad te ontzetten, maar tevergeefs. Toen er van de oorspronkelijke 25.000 inwoners nog maar 5000 over waren, moest La Rochelle zich overgeven. En verloor de stad zijn rechten. Veel hugenoten waren gedwongen uit te wijken naar andere landen.

Lees ook

EMG-hugenotenreis: Sluipend door de bossen naar een godsdienstoefening

Samen zingen

’s Middags hebben we een ontmoeting met twee plaatselijke hugenotenpredikanten en mogen we samen zingen in deze grote kerk, die klinkt als een kathedraal. Onze reisleider memoreert dat La Rochelle ondanks haar val een belangrijke erfenis naliet: een helder handvat in de vorm van de eerste reformatorische geloofsbelijdenis van Rochelle, opgesteld in 1559. Deze stond model tijdens de eerste protestantse synode van Parijs in 1571.

Qua structuur en inhoud komen dit Franse belijdenisgeschrift ook overeen met onze Nederlandse Geloofsbelijdenis. We kregen een boekje over die van La Rochelle in handen en ontcijferden artikel 2, dat nog altijd tot nadenken stemt: „Wij geloven dat niemand zich moet afgescheiden of apart houden en zich met zijn persoon tevreden stellen. Maar dat alle gelovigen de eenheid van de kerk moeten (vast)houden en zich onderwerpen aan het algemene onderwijs en het juk van Christus, overal waar God een ware kerkelijke orde gevestigd zal hebben, ook als zelfs de openbare machten en hun wetten zich ertegen zouden verzetten.”

Gewelddadig

Na de toch wel intensieve kennismaking met de boeiende én bewogen geschiedenis van de Franse reformatie bezoeken we donderdag het eiland d’Oléron, een groot en waterrijk eiland met veel natuurschoon. Het is er blijkbaar zo rustig is dat ooievaars zich durven te nestelen in de hoogspanningsmasten. We rijden langs leuke gekleurde huisjes die, ooit als oesterhuisjes gebruikt, nu een fraai decor voor het toerisme vormen. We bezoeken een citadel van 1630 waarin nu een legermuseum is gevestigd. Met een leuk toeristisch treintje kunnen we de omgeving verkennen.

Vrijdag koersen we weer richting Nederland en bezoeken onderweg het roemruchte Chateau Amboise. Dit kasteel ligt sprookjesachtig mooi aan de Loire. Maar kent helaas een gewelddadig verleden. In 1560 werd een samenzwering door daar aanwezige hugenoten ontdekt. Dit leidde tot een massale slachtpartij, waarbij 1200 hugenoten gewelddadig omkwamen.

’s Middags maken we een stop in de historische stad Bourges, met zijn grote gotische kathedraal. Waar ook Calvijn zijn rechtenstudie vervolgde en in het centrum, staand op een grote steen, als bevlogen student de nieuwe leer van vergeving door genade uitdroeg.

Het einde van een boeiende en afwisselende reis komt in zicht. Er klinken stemmen om het hugenoten-thema zeker nog een keer uit te werken, in een ander deel van Frankrijk. Wie weet.

Wim Eradus nam deel aan de EMG-hugenotenreis en deed daarvan twee keer verslag.