Organisaties: Suriname moet de ruimte krijgen van Nederland
Als de Nederlandse regering na de excuses voor het slavernijverleden iets goed wil maken, moet zij Suriname de ruimte geven. Dat zeggen de leiders van verschillende Surinaamse organisaties voorafgaand aan de herdenking van de afschaffing van de slavernij. Vicepremier Wopke Hoekstra is daarbij.
In Suriname wordt in aanloop naar Hoekstra’s bezoek veelvuldig verwezen naar de uitspraak van Mark Rutte dat de excuses in december „een komma, geen punt” waren. „Wat na de komma komt, is gevaarlijk”, zegt Kortensia Sumter-Griffith van de organisatie Fiti Fu Wini.
Fiti Fu Wini (”passen en meten om te winnen”) hield op vrijdagavond een tocht met lantaarns door de straten van Paramaribo. „De fakkelloop is om onze voorouders in het licht te brengen en om ze te bedanken dat zij de strijd hebben gestreden”, zegt Sumter-Griffith. „De slavernij heeft hier plaatsgevonden, niet in Nederland. Je zou de mensen dieper in hun harten getroffen hebben als de koning hier geweest zou zijn.” Ze vindt dat Nederland Suriname meer als gelijkwaardige gesprekspartner moet behandelen.
„Wij vinden het een circus van onwetendheid”, zegt Armand Zunder, voorzitter van de Nationale Reparatie Commissie Suriname. Hij vindt dat op 1 juli „niets te vieren valt”, vooral omdat de tot slaaf gemaakten nog tot 1873 op de plantages moesten blijven. „Je gaat toch ook niet naar een begrafenis om iets te vieren?”
Zunder vindt dat Suriname in kaart moet brengen hoe groot de financiële schade van de slavernij is geweest. Wel zou Nederland nu vast een half miljard moeten uittrekken voor Suriname en een half miljard voor de eilanden in de Cariben voor (geestelijke) gezondheidszorg en kwijtschelding van schulden. Uiteindelijk moeten decennialang herstelbetalingen plaatsvinden om de geleden schade te vergoeden. Een totaalbedrag wil hij niet noemen, maar het kan neerkomen op honderden miljarden euro’s.
Voor Iwan Wijngaarde, leider van de beweging Feydrasi Fu Afrikan Srananman, is het vooral zaak dat Suriname zelf bedenkt wat het wil met het slavernijverleden. Nu is het land daar volgens hem nog te verdeeld over.
Nederland kan in deze fase hooguit „lichamen ondersteunen die zwart zijn”. Belangrijk is wel dat het „heel diplomatiek” gebeurt. „Je hebt het hoofd al ziek gemaakt”, zegt hij, verwijzend naar het trauma dat volgens hem door de slavernij „in de genen” is gaan zitten van Afro-Surinamers. „Niet zelf gaan doen! Daar heb je de kolonisator weer.”
