Regeringsleiders overleggen op Catshuis over NAVO-top
Op het Catshuis in Den Haag is topoverleg ter voorbereiding van de NAVO-bijeenkomst volgende maand in Vilnius. Belangrijke vragen die dan in Litouwen op tafel liggen, zijn het verzoek van Oekraïne om zodra de oorlog voorbij is lid te mogen worden van de NAVO en veiligheidsgaranties voor Kyiv zolang het geen onderdeel is van het bondgenootschap.
De leiders zullen zeker ook de situatie in Rusland bespreken. Daar trok Wagner-baas Jevgeni Prigozjin zaterdag met zijn huurlingenleger op naar Moskou om daar de legertop te zuiveren. Maar hij stopte zijn opmars plotseling om naar eigen zeggen bloedvergieten te voorkomen. De gevolgen van de muiterij zijn nog onduidelijk.
Oekraïne dringt al langer op lidmaatschap aan, maar zolang de oorlog met Rusland duurt is het niet mogelijk. Om het land daarna sneller lid te kunnen maken van de NAVO zou volgens Rutte mogelijk kunnen worden afgezien van het Membership Action Plan (MAP), een tussenstap naar lidmaatschap.
Zolang Oekraïne geen lid is van de NAVO, wil het veiligheidsgaranties krijgen. Die kunnen ook bilateraal worden gegeven, zoals op dit moment met NAVO-kandidaat Zweden. Nederland zou in zo’n geval in het bijzonder kijken naar luchtwapen- en naar antiraketverdediging, zei Rutte vorige week nog na de ministerraad.
De ontmoeting is een initiatief van premier Mark Rutte en NAVO-baas Jens Stoltenberg. Voor de top is een mix van landen van binnen en buiten de EU uitgenodigd. Het gaat om president Klaus Iohannis (Roemenië), premier Alexander De Croo (België), president Andrzej Duda (Polen), premier Jens Gahr Støre (Noorwegen), premier Edi Rama (Albanië) en president Gitanas Nausėda (Litouwen).
Vorig jaar juni kwamen in aanloop naar de NAVO-top in Madrid ook al leiders van zeven Europese NAVO-landen bijeen op het Catshuis. Toen was de aanzet gegeven door Rutte en zijn Deense collega Mette Frederiksen. De deelnemers beloofden toen na afloop meer zware wapens naar Oekraïne te sturen.