Ook wekt het bevreemding dat die behandeling wordt doorgetrokken, terwijl de groep hulpvragers verschoof. Die ging kort gezegd van veelal jongens die vaak al op jonge leeftijd kampten met genderdysforie naar een veel grotere groep van met name meisjes die zich laat in de puberteit melden, en dan vaak ook nog eens met een veel complexer klachtenpatroon.

De vooringenomen, rechttoe rechtaanagenda van lobbygroepen in de transgenderzorg is klip en klaar. Zij willen nog meer specialistisch zorgaanbod, waarbij de patiënt degene is die over de behandeling beslist. Gelukkig trotseerde het zorgministerie dat pleidooi en liet het eerst in kaart brengen waarom de vraag naar transzorg zo hard is gegroeid.

Wat de auteurs van het inmiddels verschenen rapport concluderen, stemt overeen met wat staatssecretaris Van Ooijen recent verzuchtte over de jeugdzorg: hulpvragen landen niet zozeer meer in de primaire leefsfeer van burgers, maar vooral daar waar een collectief gefinancierd, professioneel georganiseerd hulpaanbod is. Dat is een treurigstemmend relaas. Hoe verkild is een samenleving die levensvragen van jongeren net zo lang medicaliseert tot ze in de mal van een medisch-specialistische zorgdiagnose passen?

De licht alarmerende toon van het rapport laat intussen zien dat de critici van de Nederlandse transgenderzorg meer zijn dan dwarsliggers die uit zijn op stemmingmakerij. Hun indringende vraag blijft schuren: Biedt de Nederlandse transzorg jongeren die tobben met gendervragen niet te snel fysieke, moeilijk of niet omkeerbare ingrepen aan?

Eén van de onderzoekers zei tijdens de studie te hebben gehoord dat er transpersonen zijn die in de specialistische zorg onvoldoende ruimte ervaren om te zeggen dat ze twijfels hadden over de behandeling. „In het zorgsysteem werkt het zo: er is een probleem, dat gaan we in kaart brengen en daarna worden de richtlijnen gevolgd. Als je het gevoel hebt dat je daar niet in past, ga je je misschien aanpassen. Dat wringt”, vulde een ander aan. Impliciet ligt daarin het antwoord op de vraag van de critici verscholen. Ja, het risico op schadelijke overbehandeling bestaat.

Engeland, Finland en Zweden besloten recent om de transzorg aan kinderen te herzien. Voortaan ligt de nadruk daar op een psychologische behandeling, terwijl het voorschrijven van puberteitsremmers sterk wordt beperkt. Eind maart informeerden JA21 en BBB bij zorgminister Kuipers wat dat de Nederlandse transzorg te zeggen heeft. Die verzekerde dat nu ook hier de richtlijnen worden herzien.

Met het rapport in het achterhoofd is het zaak dat de Tweede Kamer niet achterover leunt, maar zich nu net zo alert toont als de vragenstellers Pouw-Verweij (JA21) en Van der Plas (BBB). Deze herziening verdient prioriteit.