Een verpleegkundige voor de rechter is niet uniek
De aanhouding van een verpleegkundige van een ziekenhuis in Assen, wegens verdenking van betrokkenheid bij de dood van patiënten, roept herinneringen op aan meerdere collega’s die in het verleden centraal stonden in mogelijk vergelijkbare zaken. Insuline speelde vaak een rol, mededogen klonk soms als verklaring.
Niemand weet nog hoeveel slachtoffers de verdachte medewerker uit Assen zou hebben gemaakt, maar mocht hij ooit schuldig worden bevonden aan een fiks aantal, dan voegt hij zich in een lijst van voorgangers in binnen- en buitenland. „Engelen des doods”, werden sommigen genoemd.
Een van de geruchtmakendste kwesties in ons land was die met verpleger Frans H. Hij kreeg in 1977 uiteindelijk achttien jaar cel nadat hij in de Lückerheidekliniek in Kerkrade zeer kwetsbare, oude en verwarde patiënten had gedood. Hij werd van 259 gevallen verdacht en veroordeeld voor vijf. „Ik heb alleen maar gespoten wanneer zij pijn hadden of wanneer zij onrustig waren en ik mij geen raad meer wist”, zei hij bij de rechtbank.
In de jaren negentig hield de zaak tegen Martha U. de gemoederen bezig. Ze had bekend negen bewoners van geriatrisch verpleeghuis Vliethoven in Delfzijl te hebben ingespoten met insuline, waardoor ze stierven. Er werd een Steuncomité Martha in het leven geroepen, dat stelde dat Martha „uit respect en mededogen met de lijdende medemens” had gehandeld. Ze kreeg wegens het doden van vier bewoners vier jaar gevangenisstraf en tbs met dwangverpleging opgelegd van het gerechtshof.
Leerling-verpleger Rahiied A. uit Rotterdam legde zich eind 2019 neer bij de veroordeling door de rechtbank tot twintig jaar cel en tbs met dwangverpleging wegens vier gevallen van moord door inspuiting met insuline, zes pogingen tot moord en een poging tot doodslag. A. leed volgens de rechter aan een persoonlijkheidsstoornis. De slachtoffers van vier instellingen waren allemaal hoogbejaard of kampten met dementie.
Een zaak die ook in het geheugen is blijven hangen, is de gerechtelijke dwaling tegen de Haagse kinderverpleegkundige Lucia de B. Haar werd ten onrechte de dood van meerdere kinderen verweten. Ze werd in maart 2003 door de rechtbank in Den Haag veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf, een vonnis dat in hoger beroep en in cassatie werd bevestigd. Op aanwijzing van de Hoge Raad werd de zaak begin 2009 heropend bij het Arnhemse gerechtshof. Ruim een jaar later stelde dit hof vast dat de veroordeling een justitiële dwaling was geweest. De B. werd vrijgesproken.
