Ook het wetsvoorstel om studenten die vanwege het leenstelsel geen basisbeurs kregen met 3000 euro te compenseren, is wettelijk onnodig. „Er bestaat geen rechtsregel die tot deze compensatie verplicht.” Deze regeling voor de ‘pechgeneratie’ moet volgens de regering als ‘gebaar’ worden gezien. De belangrijkste adviseur van het kabinet wijst in een ander voorbeeld van de groeiende ‘compensatiebehoefte’ op het idee om Surinaamse Nederlanders met een AOW-gat geheel of gedeeltelijk te compenseren.

Het zijn voorbeelden van specifieke groepen burgers die een compensatie of tegemoetkoming vanuit het Rijk krijgen, waarbij er niet altijd een verband is te leggen met de verantwoordelijkheid van de overheid, „hoezeer er ook sprake kan zijn van ondervonden leed”, schrijft de Raad van State in zijn jaarverslag.

Dergelijke voorbeelden „illustreren een (politieke) tendens om gevoelens van onrecht of onvrede over persoonlijke omstandigheden van groepen of individuen tegemoet te treden met financiële gebaren. Dit is op de lange duur niet vol te houden.” De rijkskas en de overheidscapaciteit maken een „structurele ‘afkoop’ van het verleden onmogelijk. De overheid kan niet ieder leed of ongenoegen in de samenleving dragen.”

De coronasteun vanaf 2020, die via subsidies werden verstrekt, is in de ogen van de Raad van State een heel ander verhaal. Die diende een „direct publiek belang, namelijk het behoeden van het ineenstorten van economie en samenleving”, schrijft de Raad.