Het eerste is de uitkomst van een door het presidium van de Tweede Kamer ingesteld onderzoek, het tweede blijkt uit de nieuwste cijfers van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA), die in het laatste kwartaal van 2022 is uitgevoerd onder 61 duizend werknemers.

Grensoverschrijdend gedrag is een verzamelnaam voor onder andere discriminatie, pesten, roddelen, buitensluiten of seksueel overschrijdend gedrag. Er kan dus, eufemistisch gezegd, met recht en reden gesteld worden dat er nogal wat mis is in dit land als het gaat om omgangsvormen tussen mensen. Tussen werkgevers en werknemers en tussen werknemers onderling. De cijfers zijn daarbij dermate hoog dat de tijd van het vergoelijkend spreken over grapjes of communicatiestoornissen als het gaat om bijvoorbeeld opmerkingen die mensen als pijnlijk ervaren echt voorbij is.

Vooral het feit dat aan het Binnenhof zoveel mensen de fout ingaan, is dramatisch voor het gezag van onze volksvertegenwoordiging. Juist daar mag je voorbeeldgedrag verwachten. Tweede Kamerleden zitten er immers niet voor zichzelf maar om het volk te vertegenwoordigen en het land te dienen. En medewerkers en ambtenaren die voor die Tweede Kamerleden werken, dienen de volksvertegenwoordigers en dus indirect ook het volk.

Waar gaat het mis en wat moet er anders? Die vraag is al veel vaker gesteld. Misschien zelfs wel te vaak. En het duidelijke antwoord wordt maar steeds niet gegeven, of het wordt ingepakt in op te richten commissies en vage aanbevelingen van wat er anders zou moeten. Mariëtte Hamer, sinds april 2022 regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld, was er in de media trouwens niet onduidelijk over wat er in Den Haag moet gebeuren. Praten is niet genoeg, er moet nu echt iets veranderen aan het gedrag. Van Kamerleden en van ambtenaren. En dat begint, heel simpel, met de omgangsvormen in de Tweede Kamer zelf. Hamer noemde het terecht niet normaal dat een Kamerlid een ander Kamerlid „de masseuse” van de premier noemde. Ook het elkaar gemakzuchtig afbranden en wegzetten als leugenaar of psychopaat is onderdeel van grensoverschrijdend gedrag dat we in het huis van de democratie niet zouden moeten tolereren.

Het is tijd voor actie en het opleggen van sancties. Niet meer tolereren, maar reageren. En die actie begint bij Kamerleden, ambtenaren, werkgevers en werknemers zélf. Niet langer wijzen naar anderen, maar kijken wat jezelf kunt en moet veranderen. Want de slogan die SIRE, de Stichting Ideële Reclame, ooit lanceerde, is nog steeds waar: ”De maatschappij dat ben jij”.

Wij dus.