Het Gemaal IJmuiden pompt overtollig water weg vanuit het Noordzeekanaal naar de Noordzee. Het gemaal is belangrijk om ervoor te zorgen dat West-Nederland droge voeten houdt. Maar een deel van de jonge palingen die in Nederland opgroeien gebruikt het Noordzeekanaal ook om op weg te gaan naar de Sargassozee, waar ze zich voortplanten. Dat geldt bijvoorbeeld voor de schieralen die opgroeien in het aalreservaat dat wordt aangelegd bij de Sloterplas. „De sterfte bij het Gemaal IJmuiden doet onze inspanningen teniet”, aldus Martijn Schiphouwer van RAVON.

Waterschappen en ook Rijkswaterstaat spannen zich wel in om vismigratie mogelijk te maken. Een waterkrachtcentrale moet bijvoorbeeld maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat niet meer dan 10 procent van de vissen sterft bij de centrale. RAVON, Sportvisserij Nederland, Good Fish, Stichting tot Behoud Visserij Nederland en WWF noemen het daarom „ondenkbaar” dat de waterbeheerder geen visveilige keuze heeft gemaakt voor de nieuwe pomp.

Rijkswaterstaat erkent dat de nieuwe pomp „de visveiligheid niet verbetert”, zegt een woordvoerder. „We zijn ons echt wel bewust van de consequenties. Maar de capaciteit van het gemaal moet in verband met klimaatverandering snel omhoog en daarom hebben we gekozen voor bijplaatsing van een pomp die snel te realiseren was. Waterveiligheid gaat in dit geval boven visveiligheid.”

Gemaal IJmuiden is het grootste sluizencomplex van Europa. Het gemaal voert jaarlijks ruim 3 miljard kubieke meter water af. Maar het gemaal staat ook op de eerste plaats van voor vissen meest schadelijke knelpunten van Nederland. Vier pompen uit 1975 staan op de nominatie om vervangen te worden. Rijkswaterstaat is bezig met een studie naar hoe dat visveiliger kan, zegt de woordvoerder. De studie moet in 2026 klaar zijn.