Dat de das plotseling een probleem is, verbaast de onderzoeker wel enigszins. „Dat dassen in spoordijken en waterkeringen burchten graven, is niet nieuw.”

Die problematiek speelt al zeker tien á vijftien jaar, schat La Haye in. „Ik denk dat het te weinig prioriteit kreeg van spoorbeheerder ProRail. Het duurt natuurlijk ook even voordat zoiets doorsijpelt in een organisatie. Daarnaast betekent aanpakken van het probleem kostbare ingrepen. Daar zitten bestuurders niet op te wachten.”

Uitsterving

La Haye, die in 2015 meeschreef aan het boek ”De das”, stelt dat het stukken beter gaat met het zoogdier dan in de jaren tachtig. „Toen vreesden we voor uitsterving. Er leefden destijds ruim duizend dieren in Nederland. Nu zijn het er waarschijnlijk 6000. Overigens waren dat er begin 1900 dubbel zoveel: 12.000. Alleen was het toen natuurlijk een stuk minder druk in Nederland en telde ons land minder spoorlijnen.”

Dat het zo goed gaat met de zwartwitte alleseter is te danken aan maatregelen, zoals dassentunnels en ecoducten. „Ook verbouwen we de laatste decennia veel maïs. Dat zorgt ervoor dat de dieren met een vol buikje de winter in gaan.”

Op zo’n veertig locaties in met name het oostelijk deel van het land zitten er dassen bij en onder het spoor, stelde ProRail woensdag. Naast de spoorlijn bij het Brabantse Esch is ook bij het Friese Molkwerum geen treinverkeer mogelijk door dassen. Omdat de das een beschermde diersoort is, kan de spoorbeheerder niet zomaar maatregelen nemen. Staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat zegt aan een structurele oplossing te willen werken.

Waterschappen regelden de afgelopen jaren een ontheffing. Zij mogen dassenfamilies die in dijken zitten direct verhuizen. Rijkswaterstaat en ProRail hebben die ontheffing nog niet.

Volgens La Haye moet Rijksdienst voor Ondernemend Nederland –die een vergunning voor verwijdering moet afgeven– snel handelen. „Het gaat om een acute situatie. Graaf het hol uit. Herstel deze belangrijke spoorlijn. Het is vervelend voor de individuele das, maar voor de soort en populatie in het gebied zal het weinig uitmaken.”

Ondoordringbaar

Voor de lange termijn is La Haye blij met de berichtgeving over de das. Daardoor zullen eerder preventieve maatregelen worden genomen. „Nu zet ProRail de problemen met dassen –maar ook met bevers– hoger op de agenda. Zo kunnen we problemen voorkomen en hoeven we niet te repareren.”

De dassenexpert adviseert om niet alleen goed te monitoren, maar ook om (spoor)dijken ondoordringbaar te maken. „Je kunt bijvoorbeeld gaas ingraven op een meter diepte. Of de hele dijk bedekken met stenen. Dassen graven het liefst in zand.”

Als dassen eenmaal in een spoordijk zitten, kan een kunstburcht uitkomst bieden. „Die zijn op diverse plaatsen effectief ingezet. Je verleidt de dassen met de nieuwe burcht en ondertussen plaag je ze op de plek waar ze wonen. Het duurt een tijdje, omdat dassen hele honkvaste dieren zijn, maar ze verhuizen vanzelf.”