Ook de instelling van een commissie voor vredesvorming ziet de Nederlandse regering „als een enorme stap voorwaarts.”

Na de diplomatieke crisis rond Irak gaf VN-secretaris-generaal Kofi Annan achttien voormalige hoge diplomaten en politici de opdracht voorstellen te doen voor de hervorming van de VN. Vooral de samenstelling van de Veiligheidsraad werd als een probleem gezien.

Het zogenaamde High Level Panel stelt voor de Veiligheidsraad met negen zetels uit te breiden. Zes daarvan zijn permanente zetels, maar die krijgen geen vetorecht.

Volgens Keller is het rapport „wel controversieel” en moet het eerst nog in de VN zelf worden besproken. „We moeten het komend jaar gebruiken om iets te laten gebeuren binnen de VN.” Tijdens een topontmoeting in september in New York hakken de regeringsleiders waarschijnlijk knopen door.

Volgens prof. L. de la Rive Box, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor de Verenigde Naties, bevat het rapport enerzijds „revolutionaire ideeën”, bijvoorbeeld rond de militaire interventie op humanitaire gronden, maar zijn geen van deze ideeën „uitgewerkt met een tijdpad”, wat het rapport ook iets vrijblijvends geeft.

De la Rive Box voorspelde dat humanitaire interventies namens de VN vanzelf al op een praktisch probleem zouden stuiten. „Aan de beleidskant van de Veiligheidsraad werken nog geen vijftig mensen, hoewel het bevorderen van vrede en veiligheid de belangrijkste taak van de VN is. Van zo’n onderbezette tak kun je dus ook niet veel verwachten. In de huidige tijd zijn staten altijd nog verantwoordelijk voor veiligheid. ”Soldaten zonder grenzen” bestaan nog niet.”

De druk waaronder VN-topman Annan momenteel staat, beschouwt De la Rive Box als riskant. „Veel vernieuwingen worden met zijn gezag ingezet. De Amerikanen hebben nu de oorlog aan hem verklaard door te zeggen dat er rond het olie-voor-voedselprogramma onrechtmatige daden zijn gepleegd. Dit kan erop uitlopen dat Annan aangeschoten wild wordt en er van alle hervormingen niets meer terechtkomt.”

Keller zei er bij de VN op te hebben aangedrongen diverse rapporten ook in ontwikkelingslanden aan de orde te stellen. „Niet alleen dit hervormingsrapport, maar ook het rapport van maandag over de betaalbare armoedebestrijding. In die landen horen deze rapporten eerst en vooral thuis.”