Of over de klimaatdoelstellingen, de aanpak van het stikstofprobleem, de toeslagenaffaire, de gevolgen van de Groningse gaswinning, de asielinstroom of over een ander onderwerp. Als zelfs jongeren zoiets zeggen, belooft dat niet veel goeds voor de toekomst.

Als je op een campagneavond van de SGP uitlegt wat er beter kan in het huidige landbouwbeleid van het kabinet, krijg je geen verwijt dat je het vertrouwen in de regering ondermijnt. Dat vertrouwen blijkt namelijk allang tot onder het nulpunt gedaald. Je merkt dan juist veel herkenning, want de overheid „lúistert niet”. Die heeft geen flauw benul van agrarische bedrijfsvoering, maar stelt „domme, onhaalbare doelen” en heeft geen idee hoe de (park)natuur in Nederland goed beheerd moet worden. „Ze lijken wel met blindheid geslagen”, zei onlangs iemand.

Willen de boeren dan niets veranderen? Ik moet de eerste boer nog tegenkomen die dat zegt. De meesten van hen beseffen heel goed dat de balans tussen natuur en landbouw verstoord is. Ze willen goede rentmeesters zijn, passen hun bedrijfsvoering aan, experimenteren met allerlei innovaties, zoeken naar manieren om die balans te herstellen en toch een goede boterham te kunnen verdienen. Desondanks dreigen hun bedrijven het slachtoffer te worden van volstrekt ondeskundig en rommelig overheidsbeleid. Met als gevolg een slopende onzekerheid over de toekomst van hun bedrijven, maar ook over de voedselvoorziening. Afnemende voedselbeschikbaarheid zal misschien niet direct in ons eigen land te merken zijn, al worden de rijen voor de voedselbank voortdurend langer, maar mondiaal zeker. De gevolgen daarvan laten zich raden.

De overheid is voor de boeren niet langer de goede huisvader of de beschermer die hun rechtszekerheid waarborgt, maar wordt door hen ervaren als een bedreiging voor hun bestaanszekerheid. Sommige politieke partijen hebben daar geen boodschap aan, halen hun schouders erover op en houden stug vast aan hun ideologische doelen. Met drammen, dwingen en dreigen denken ze die te kunnen bereiken. „Stikstofuitstoters kunnen vanaf april vrijwillig stoppen. Maar hebben tot november te weinig veehouderijen zich gemeld? Dan wordt het onteigenen”, tweette een D66-collega vorige week. Bizar en onzinnig –een vorm van psychologische oorlogsvoering bovendien– maar geheel in lijn met het huidige kabinetsbeleid.

Moeten we het nog hebben over de klimaatdoelstellingen? De Europese Commissie presenteerde een ”Green deal” om in 2050 klimaatneutraal te zijn. Dat mag wat kosten: 260 miljard euro per jaar. Dan praten we voor de komende decennia over in totaal zo’n 8 biljoen euro. Dat is een 8 met twaalf nullen erachter. Over een biljoen meer of minder doen ze niet moeilijk, want er zingen ook nog hogere bedragen rond. En wie betaalt? Precies: de belastingbetaler, vooral de mensen met een middeninkomen…

Moeten we ook de energietransitie nog noemen? Van het gas en andere fossiele energiebronnen af en vóór schone energie: zon en wind. Klinkt mooi. Kernenergie is echter ongewenst en biomassacentrales zijn het tovermiddel – met grote schade voor het milieu, die niet meegerekend wordt. Hele bossen worden vernield, terwijl tegelijk een programma gelanceerd wordt om miljoenen bomen te planten! Alles moet draaien op elektriciteit. Maar hoe moet die stroom worden opgewekt? En de netcapaciteit is nu toch ontoereikend? Blijkbaar niet over nagedacht. De overheid kiest voor kortetermijnoplossingen. De volgende bestuurders mogen de door hen veroorzaakte problemen oplossen.

Zien we zoiets niet ook op andere beleidsterreinen? Bijvoorbeeld in de ruimte die geboden wordt aan de woke- en genderideologie, onder het mom van gewenste inclusiviteit en diversiteit? Om niet meer te noemen.

Het is alsof de Heere zegt: Denken jullie dat jullie het wel zonder Mij kunnen? Goed, Ik geef jullie aan julliezelf over. Probeer het dan maar eens. „Met blindheid geslagen…”

De auteur is Tweede Kamerlid voor de SGP.