Twee grote Oekraïense kerken vieren Kerst niet meer in januari
Twee grote kerkgemeenschappen in Oekraïne stappen over naar een andere kalender, zodat Kerst op 25 december valt. Het gaat om de overstap van de Juliaanse (oosterse) naar de Gregoriaanse (westerse) kalender.
Het gaat om de Oekraïense Grieks-Katholieke Kerk (OGKK). Deze kerk lijkt uiterlijk veel op de oosters-orthodoxe kerken, maar onderwerpt zich qua leer aan de Rooms-Katholieke Kerk. Vanwege dat laatste liggen de meeste van haar contacten sowieso al in het Westen. In Oekraïne heeft de kerk vooral parochies in het westen van het land.
De andere gemeenschap die een andere kalender gaat hanteren, is de Orthodoxe Kerk van Oekraïne (OKO). Deze gemeenschap is in 2019 opgericht als tegenhanger van de Oekraïens-Orthodoxe Kerk, die (in elk geval op papier) altijd nog is verbonden aan het patriarchaat van Moskou. De OKO is verbonden met het patriarchaat van Constantinopel.
Kerkelijk jaar
Vanuit westers oogpunt loopt vooral de viering van ”Russisch Kerst” op 7 januari in het oog. Maar de verandering heeft gevolgen voor het hele kerkelijk jaar, dat dertien dagen verschuift. Het kerkelijk jaar gaat in op 1 september en dan zullen de twee Oekraïense gemeenschappen overstappen naar de Gregoriaanse kalender.
Het besluit om het kerkelijk jaar anders in te delen is deze week genomen door de twee kerken. Vooraf hebben ze dat ook samen afgestemd.
Annexatie
Al vanaf de onafhankelijkheid van Oekraïne in 1991 is er discussie over het oosterse en westerse kerkelijke jaar. In theorie zijn beide modellen verdedigbaar, omdat het land op de grens van de westerse en oosterse (kerkelijke) cultuur ligt. Vanwege de dominantie van de Russisch-Orthodoxe Kerk is Oekraïne altijd de Juliaanse kalender blijven volgen, maar sinds de Russische annexatie van de Krim in 2014 is deze discussie toegenomen. De Russische invasie in 2022 heeft dit besluit versneld.
De keus voor de Gregoriaanse kalender wordt vanzelfsprekend gezien als een signaal tegen Rusland en de Moskougezinde groepen in Oekraïne. Veel baptisten en andere protestanten zijn om deze reden al eerder overgestapt naar de westerse kalender.