De Amerikaanse regering wil de verkoop van hoogwaardige chiptechnologie aan China al langer beperken, om te voorkomen dat het land met de allernieuwste chips steeds geavanceerdere wapens kan maken. Daarbij kijkt de regering van president Joe Biden nadrukkelijk naar Nederland, omdat in Veldhoven chipmachinemaker ASML is gevestigd. Dat bedrijf loopt wereldwijd voorop met de ontwikkeling van machines voor het maken van chips. Ook Japan heeft met Nikon een belangrijk bedrijf in de productieketen voor chips in huis.

De implementatie van de afspraken kan maanden in beslag nemen. De landen hebben die tijd nodig om de regeling wettelijk vast te leggen, zeggen de ingewijden tegen Bloomberg.

Onder druk van de VS blokkeert Nederland al jaren de verkoop aan China van de modernste machines van ASML, de zogeheten EUV-machines. Maar de VS willen ook dat apparaten van de ‘oudere generatie’, de DUV-machines, niet meer naar Chinese bedrijven gaan. Daar staan er al heel veel van in China.

Nederland zou nu hebben toegezegd de verkoop te blokkeren van enkele van de nieuwste versies van DUV-machines die gebruik maken van zogeheten immersielithografie. Daarbij breekt een laag vloeistof ultraviolette lichtstralen om lijntjes op een chip nog dichter bij elkaar te etsen, wat de chips krachtiger maakt.

Een woordvoerder van het Witte Huis wilde niet direct ingaan op vragen van Bloomberg. Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken wil niet reageren op de berichtgeving

Minister Liesje Schreinemacher (Buitenlandse Handel) verklaarde eerder wel dat de inzet bij de gesprekken het behoud van westers technologisch leiderschap is. Ook zouden de onderhandelende landen willen voorkomen dat ze voor chips te afhankelijk worden van China. Verder willen de VS en Nederland verhinderen dat geavanceerde chips in wapens van landen als China terechtkomen. Maar Nederland zou niet zomaar alle eisen van de Amerikanen inwilligen, benadrukte ze.

Het kabinet is niet erg happig op het prijsgeven van de details van de overeenkomst met de Amerikanen en Japanners, liet premier Mark Rutte na de ministerraad weten. „Het is maar zeer de vraag als daar wat uitkomt, of dat dan heel zichtbaar wordt”, zei hij op zijn wekelijkse persconferentie.

ASML onthoudt zich voorlopig van commentaar. Eerder deze week waarschuwde topman Peter Wennink dat te forse exportbeperkingen chips duurder en schaarser kunnen maken. Over het wegvallen van de Chinese markt voor ASML was hij minder bezorgd, omdat de vraag naar ASML-machines elders in de wereld dat zou kunnen opvangen.