Vergeleken met 1990 is het effect van het toenmalige Hoogovens op de werkgelegenheid in Noord-Holland met bijna 78 procent afgenomen, becijfert Intelligence Group. Terwijl de beroepsbevolking in andere sectoren groeide, nam het aantal werknemers van Tata flink af, van meer dan 20.000 tot minder dan 10.000. Daarmee levert Tata 0,6 procent van alle banen in de provincie. Het staalbedrijf wijst er zelf op dat bij dochterbedrijven nog zo’n 3000 mensen werken.

Omdat het bedrijf ook volop zaken doet met andere bedrijven in de omgeving, zoals toeleveranciers, is het totale effect op de werkgelegenheid groter. Volgens de onderzoekers is maximaal 3,5 procent van de banen in Noord-Holland gelinkt aan Tata. Het grootste effect is er in Velsen, waar zo’n 8 procent van de banen afhankelijk is van Tata.

De onderzoekers merken op dat de kansen op een andere baan voor het gros van het personeel „goed tot zeer goed” zijn. De vaardigheden die ze hebben, zijn ook in trek bij andere werkgevers.

Tata Stel heeft het rapport zelf nog niet ontvangen, maar benadrukt in een reactie op de hoofdpunten dat het juist nog heel wat personeel wil aantrekken om te werken aan een duurzame toekomst. Het bedrijf, dat nu nog de hoogste CO2-uitstoot van alle industriebedrijven in Nederland heeft, wil de steenkolen vaarwel zeggen. In 2030 hoopt het een eerste nieuwe fabriek te openen voor de productie van ‘groen staal’, met behulp van schone waterstof.

De overgang op waterstof betekent automatisch dat bestaande hoogovens en fabrieken zullen verdwijnen, aldus een woordvoerster. In de visie van het bedrijf kan bijvoorbeeld de vervuilende cokesgasfabriek 2 in 2030 dicht. Tata bekijkt overigens of het eerder kan, maar dat gaat niet zomaar omdat „alle fabrieken tot elkaar in verhouding staan”, legt ze uit.

Volgens Greenpeace toont het onderzoek aan dat de werkgelegenheid „niet staat of valt” met Tata Steel. Daarom kunnen de meest vervuilende onderdelen al per direct dicht, vindt directeur Andy Palmen.

Volgens directeur Marjan Minnesma van Urgenda kan met dit onderzoek „het gesprek over een schoner Tata Steel voortaan beter onderbouwd worden gevoerd”. Mogelijk zal het daarbij hulp van de overheid nodig hebben. Ook in de discussie daarover is het van belang hoe groot het effect van het bedrijf op de arbeidsmarkt is.