’s Nachts op TikTok en een Bijbelvers op Insta; refojongeren over mediagebruik
Christelijke jongeren gedragen zich online hetzelfde als hun seculiere leeftijdsgenoten, bleek recent uit het practoraat van Jeroen van der Laan. Toch proberen sommigen ook online iets van hun christelijke identiteit te tonen. „Ik heb een Bijbeltekst in m’n bio.”
De wind raast door de fietsenstalling. Jassen waaien door de lucht. Een groep leerlingen speelt een potje voetbal op het kunstgrasveldje naast de school. Een verliefd stelletje haast zich na een vluchtige kus naar binnen.
Voor het Driestargebouw in Gouda wachten drie 13-jarige jongens op hun vriend. Waar ze online hun tijd aan besteden? „TikTok”, zegt er één, hangend over zijn fietsstuur. „Meestal zo’n twee uur per dag.” Een ander kijkt vooral naar filmpjes van bekende gamers op YouTube. „Soms zijn het wel rare dingen die voorbij komen”, klinkt het voorzichtig. „Maar die klik ik gewoon weg.” Wat ze online zien, beïnvloedt hen naar eigen zeggen wel. „Kijk ik veel filmpjes van een online game als Minecraft, dan wil ik het ook vaker spelen.”
Het trio heeft geen behoefte aan christelijke identificatiefiguren online. „Daar lees ik een boek voor”, zegt er een. Een ander pleit wel voor „scheldvriendelijkere films”. Maar hun dominee op Insta? „Dat lijkt me wat onwennig.”
Kerkdienst
Even verderop speelt een tiental havo-vwo’ers een potje voetbal. Online volgen ze, naast vrienden en familie, „bekende voetballers en BN’ers”. TikTok is ook hier de meestgebruikte app. „De filmpjes zijn lekker kort en er komen allerlei random dingen voorbij. Het is gewoon niet snel saai”, verklaart Tim de populariteit van het medium.
Al dat swipen heeft volgens de groep wel een bepaald effect: „Je humor gaat er door achteruit”, zegt een van de 15-jarigen. Tim vertelt dat al die korte filmpjes redelijk verslavend zijn. „M’n nachtrust gaat er soms wel aan ja”, geeft hij toe. TikTok beïnvloedt volgens hen echter niet de manier waarop ze in het leven staan. „De filmpjes zijn zo snel. Vijf minuten later ben je ze alweer vergeten.”
Het contrast tussen talloze TikTok-filmpjes van tien seconden en een anderhalf uur durende kerkdienst vindt de groep groot. Maar ze zitten naar eigen zeggen „al vanaf hun vijfde levensjaar” in de kerk. „Dus we zijn er wel aan gewend om lang stil te zitten”, zegt Michaël. De groep heeft echter wel moeite om zich tijdens zo’n dienst te concentreren. „Je ziet online zoveel in zo’n korte tijd. Je krijgt bijna te veel binnen. Dat is nogal een verschil met een kerkdienst.”
De bel gaat. Tientallen jongeren stromen het plein op. Klaar-overs leiden het verkeer in goede banen. Een bal schiet hoog over het doel en knalt op een paar fietsen. Een kettingkast sneuvelt.
In de fietsenstalling staan Louise en Shanelle op het punt om naar huis te gaan. Wie ze online volgen? „Op Insta alleen vrienden, op TikTok heel de wereld”, zegt Louise. Of daar ook bekende christelijke mensen tussen zitten? „Jazeker. Christian Verwoerd, Trinity, Matthijn Buwalda, Sela”, somt ze op. De zangers en liedjesschrijvers zijn identificatiefiguren voor het duo. „Ze laten zien hoe ze in het leven staan en dragen dat online uit. Dat inspireert me wel.”
Zelf laten de meiden op Instagram ook zien dat ze christelijk zijn. „Ik heb een Bijbeltekst in m’n bio”, zegt de 17-jarige Shanelle lachend. Dat doen overigens maar weinigen van hun leeftijdsgenoten, geeft Louise aan. „Mensen schamen zich ervoor.” Dat vindt het tweetal opmerkelijk. „Als je christen bent, is dat je identiteit. Dan draag je dat toch uit?”
Wereld
Wat verderop zitten drie jongens en een meisje op een stenen bankje. Lucas heeft geen Instagram en TikTok. Hij brengt zijn tijd door op Snapchat en YouTube. Online vindt hij weinig voorbeeldfiguren, hoewel sommige sporters hem „een beetje inspireren”. Heeft het viertal ook behoefte aan meer mensen die zich online identificeren als christen? „Ja, ik denk het wel”, zegt Lennart. „Ik ben ervan overtuigd dat christenen het bij het juiste eind hebben. Het zou goed voor de wereld zijn als daar wat meer van te zien is.”
Joël ziet dat christenen op internet terughoudend zijn in het tonen van hun identiteit. „We hebben ons eigen bubbeltje en verder komen we vaak niet.” Op de vraag of ze zelf wat van hun christenzijn laten zien aan hun online volgers, draait iedereen zijn hoofd naar rechts. „Niet allemaal naar mij kijken”, zegt Lennart lachend, terwijl hij een zakje nootjes openmaakt. „Ik heb een Bijbeltekst in m’n bio”, licht hij toe.
De andere drie snappen dat mensen online laten zien dat ze christen zijn, maar zouden het zelf niet doen. „Ik houd het liever bij een inspirerende quote”, zegt Lucas. „Mensen die niet christelijk zijn, zegt zo’n Bijbeltekst weinig”, verklaart Joël zijn keuze. Waarom Lennart het dan toch doet? „Ik denk dat mensen heel erg bezig zijn met het hier en nu. Gisteren zette ik daarom een tekst over de nieuwe hemel en de nieuwe aarde online. Dat relativeert en zorgt hopelijk voor bewustwording. Het draait niet om deze wereld, we zijn ergens anders naar op weg.”
