Pa en Willy –William– mochten nooit hetzelfde vliegtuig nemen als hij, schrijft Harry. Om het risico te vermijden dat de eerste en tweede troonopvolger tegelijk zouden wegvallen. „Maar niemand vond het van ook maar enig belang met wie ik reisde: de reserve kon altijd wel gemist worden.” Zo voelt Harry, de reserve, zich: volkomen onbelangrijk. Net als hij trainde zijn broer in het Britse leger, maar William lieten ze niet naar het front gaan. „Natuurlijk, laat de reserve maar als een kip zonder kop rondrennen op een slagveld als hij dat zo graag wil.”

Het gevoel volkomen onbelangrijk te zijn, loopt als een rode draad door Harry’s autobiografie. Tussen de regels proef je de jaloezie van de reserve, als hij schrijft dat de woning van zijn broer en schoonzus op een museum lijkt. Terwijl in zijn eigen huis IKEA-lampen aan het plafond hangen en hij zijn was droogt op de verwarming. Harry lijkt er niet zo bij stil te staan welke offers de positie van zijn broer en schoonzus met zich meebrengt.

In ”Reserve” doet de prins zijn ervaringen uit de doeken als lid van het Britse koningshuis. Sinds dinsdag ligt de autobiografie in de schappen, al lekten eerder spraakmakende details uit doordat winkels in Spanje het boek vorige week per ongeluk al verkochten. De pennenvrucht verscheen in zestien talen –ook in het Nederlands– en wordt nu al betiteld als het „snelst verkopende non-fictieboek ooit”.

Drie jaar geleden namen Harry en zijn vrouw Meghan het ongekende besluit om het koningshuis te verlaten. Ze wilden een „rustiger leven” leiden. Minder pers, meer privacy. Maar sinds het stel aan de overkant van de oceaan woont, zoekt het juist voortdurend de aandacht op. Met spraakmakende televisie-interviews, een onthullende Netflix-documentaire en nu dat opzienbarende boek. Waarin Harry familievetes op straat smijt; en zijn broer, vader en stiefmoeder publiek in de beklaagdenbank zet. Aandacht willen Harry en Meghan dus zeker wel, maar dan op hún manier. En dat mag blijkbaar veel kosten.

Hyena’s

Door de vele details en kleurrijke beschrijvingen leest Harry’s boek, waarin tientallen keren Gods Naam wordt misbruikt, als een roman. De prins beschrijft zijn ervaringen met een haast kinderlijke openhartigheid. Over ex-vriendinnetjes, cocaïnegebruik, zijn uitzending naar Afghanistan. Een vechtpartij met William. Ontmaagding achter een Britse pub. Bezoek aan een waarzegster die beweert hem in contact te brengen met zijn overleden moeder. Het verzoek van William en Harry aan hun vader om niet met Camilla te trouwen.

In ”Reserve” doemt ook het beeld op van een teleurgestelde en getraumatiseerde man. Beschadigd door de dood van zijn moeder, die Harry aanvankelijk consequent met „verdwijning” of „vermissing” aanduidt. Pas tien jaar na het drama verandert dat, nadat hij zelf door de tunnel in Parijs is gereden waar Diana haar laatste adem uitblies.

Als twaalfjarig jochie liep hij achter haar kist aan. Schudde hij handen van huilende mensen, terwijl het hem zelf niet lukte eens een traan te laten. „Ik herinner me dat ik mensen heb getroost die volkomen gebroken en van streek waren, alsof ze mammie hadden gekend, maar ik herinner me ook dat ik dacht: maar jullie kenden mammie niet. Jullie doen alsof je haar kende…”

En dan die meedogenloze roddelpers. Die op z’n geweten heeft dat flitslicht het laatste was wat zijn moeder gezien moet hebben. Talloze verhalen tekent Harry op over fotografen die hem als wrede hyena’s opjagen. Altijd weten de paparazzi hem weer op te sporen. „Ik kon door een of ander achterafstraatje lopen waar ik net pas toe had besloten om in te gaan, of ze sprongen uit een telefooncel of kwamen onder een geparkeerde auto vandaan. Ik kon uit de flat van een vriend komen, overtuigd dat niemand wist dat ik er was geweest, en dan stonden ze midden op straat voor het pand.” Een van zijn missies in Afghanistan moet Harry zelfs voortijdig afbreken, omdat de media zijn verblijfplaats hebben gemeld. Van volgapparatuur onder z’n auto zijn ze niet vies en in ruil voor een fortuin plaatsen ze camera’s op het dak van de buren.

Het hele relaas –een schreeuw om erkenning– levert de lezer ook begrip op. Je vraagt je af: had dit boek er niet hoeven te komen als Harry meer gesteund was?

Monster

Juist die ervaringen maken het óók onbegrijpelijk dat Harry de schijnwerpers op zichzelf blijft richten. Dat hij zich met zijn gezin niet écht heeft teruggetrokken, ergens in de bossen van Californië, en niets meer van zich laat horen. Waarom zou je een monster voeren met een viergangendiner?

Toen het huis van Meghans vader Thomas Markle was omsingeld door paparazzi, adviseerde zijn dochter wijs: „Praat niet met ze, papa. Negeer ze, uiteindelijk zullen ze weggaan, zolang je maar niet reageert. Dat is wat je moet doen, zegt het Paleis.” Waarom hangt het stel dan zelf wel de vuile was buiten?

En wat levert het op? Harry beweert weliswaar „geen enkele intentie” te hebben om zijn familie pijn te doen of te kwetsen. Hij zegt open te staan voor verzoening. Maar zijn daden tonen het tegengestelde. En hij bereikt er het tegendeel mee: alleen maar meer ellende. De prins meent dat Camilla hem heeft „geofferd op haar persoonlijke pr-altaar”. Hij suggereert dat zijn stiefmoeder informatie met de roddelpers deelde om zelf in een goed blaadje te komen. Ook Charles wordt neergezet als een vader die zijn kind slachtoffert ten behoeve van zijn eigen imago. William komt er evenmin goed vanaf: „Mijn geliefde broer, mijn aartsvijand.” De kans op verzoening lijkt vrijwel verkeken.

Lijfwachten

Wat bezielt Harry? Financiële belangen zullen vast meespelen. Na zijn vertrek uit het Verenigd Koninkrijk moet hij zelf zijn broek ophouden. Ook de kosten voor beveiliging –zes miljoen per jaar volgens een offerte van het hof– komen voor eigen rekening. Gezien het hoge dreigingsniveau dat zijn gezin volgens zijn voormalige lijfwachten loopt, kan de koningszoon niet zonder. Naar verluidt zou de prins zowel met Netflix als met de uitgever van zijn boek lucratieve deals hebben gesloten.

Maar toch, waarom je familie zó zwartmaken? In feite doet Harry hetzelfde als waar hij hen van beschuldigt. Hij erkent dat ook met zoveel woorden tegenover zijn familie. „Ik vertelde hun dat ik niet inzag in welk opzicht een gesprek met Oprah (tv-presentatrice, ALV) verschilde van wat mijn familieleden, of hun medewerkers, tientallen jaren hadden gedaan – de pers stiekem inlichten, in het geheim verhalen verspreiden. (…) Het enige verschil was dat Meg en ik er open over waren. We kozen een interviewer die onberispelijk was en verscholen ons geen enkele keer achter zinnen als ‘Paleisbronnen’.”

De rol van sommige paleismedewerkers roept inderdaad serieuze vragen op. Ze lijken niet altijd zuiver te werk te gaan. Maar dat ze onder één hoedje spelen met Charles, Camilla en William, tégen hem, daarvoor levert Harry geen hard bewijs.

Taliban

Harry’s leven vormt vaak een groot contrast met de status en statuur van de Britse monarchie. Onbeschaamd meldt hij op een avond „een complete boodschappentas wiet” te hebben gerookt. Overmatig drankgebruik lijkt voor hem even normaal als de ”bacon and eggs” bij het Engelse ontbijt. Wat heeft dat te maken met verantwoordelijk en verstandig gedrag? En los van morele principes: waarom zou je in het bijzijn van twee onbekende dames meedoen aan een spelletje strippoolen? Als je weet dat de volgende dag álles in de krant kan staan, waarom zorg je er dan überhaupt niet voor dat jouw gedrag het daglicht kan verdragen? Moet je er dan echt van opkijken dat de pers naaktfoto’s van dat avondje publiceert?

De prins zegt zich achteraf diep te schamen voor het nazi-uniform waarmee hij in 2005 op een verkleedfeestje verscheen – de schuld voor de kostuumkeuze schuift hij overigens in de schoenen van William en Kate. Tegelijk onthult hij in zijn boek onomwonden 25 Talibanstrijders te hebben gedood in Afghanistan. Daarmee toont hij niet aan veel verstandiger te zijn geworden. Hij brengt zichzelf ermee in gevaar, waarschuwen deskundigen. De Taliban zouden ook wraak kunnen nemen op zijn familie of het Verenigd Koninkrijk.

Broederband

Opvallend is ook dat het gebrek aan gezonde communicatie tussen de Britse royals niet pas recent is ontstaan door alle frustraties en ruzies. Het schort er al jaren aan. Zo kondigt het paleis in 2010 aan dat William gaat trouwen, zonder dat Harry er iets van weet. Terwijl ze kort ervoor samen een reis door Afrika maakten. Juist een hechte, diepe broederband had Harry misschien geholpen om zijn prinsenpositie vol te houden. William zegt meermaals dat hij van Harry houdt en wil dat hij gelukkig is. Waarom die afstand tussen beide broers?

Met één kant van het verhaal zal de wereld de waarheid niet weten. Het paleis zwijgt, en dat is verstandig ook.

De bom die onder Buckingham Palace is gelegd, opgeblazen. Lijkt de verziekte verhoudingen voorgoed te hebben vernietigd. Beseft Harry dat dan echt niet?

Een flinke dosis reserve, dat was beter geweest.

Reserve, Prins Harry; uitg. Hollands Diep; 2023, 528 blz.; € 29,99