De zogenaamde Gender Recognition Reform Bill werd met grote meerderheid van 86 tegen 39 stemmen aangenomen. Hierdoor kan een transpersoon voor de wet zijn geslacht veranderen, zonder dat daar eerst nog een medische diagnose voor nodig is. Zo’n verklaring stelt officieel vast dat iemand niet tevreden is met het geslacht waarmee hij geboren is (genderdysforie). Op dit moment is die diagnose vereist om een zogenaamd gendererkenningscertificaat (GRC) te krijgen: een bewijs dat vereist wordt om het nieuw aangenomen geslacht in de geboorteakte vast te leggen.

Als de nieuwe wet ingaat, is een eigen verklaring van genderdysforie voldoende om een GRC te krijgen. Ook de minimumleeftijd om het document aan te vragen gaat omlaag van 18 naar 16 jaar. Bovendien geldt nu nog dat iemand twee jaar moet wachten voor hij de wettelijke erkenning van zijn nieuwe geslacht krijgt. Dat gaat omlaag naar slechts drie maanden. Iemand van 16 of 17 jaar oud moet nog wel zes maanden wachten op het begeerde certificaat.

Jaarlijks worden op dit moment ongeveer dertig GRC’s in Schotland uitgereikt. De regering schat dat nu de wet is aangenomen, dit aantal zal oplopen tot 300 aanvragen per jaar.

Het plan, dat de Scottish National Party (SNP) initieerde, stuit op veel weerstand in de Schotse samenleving. Uit een in december uitgevoerde peiling door de Londense krant The Times blijkt dat 66 procent van de Schotten tegen de wetswijziging is, terwijl maar 21 procent van de ondervraagden de wet steunt.

Die verdeeldheid werd ook tijdens de stemmingen openbaar. Tijdens eerdere debatten over het voorstel werd al eens de publieke tribune in de parlementszaal voor een half uur ontruimd, nadat een activist boze leuzen riep en de boel op stelten zette. Maar ook tijdens de stemming op donderdag werd voor het parlementsgebouw gedemonstreerd.

Critici zijn vooral bezorgd over de impact van de wet voor de veiligheid van vrouwen. Hierdoor kunnen mannen zichzelf eenvoudig als het andere geslacht aanduiden en gemakkelijk toegang krijgen tot ruimtes voor alleen vrouwen, zoals kleedkamers. Een ongewenste situatie die tot misbruik en zedendelicten kan leiden.

Kerken in Schotland hebben aanvullende bezwaren. Ze zijn bang dat de wet ook de vrijheid van meningsuiting in het land verder inperkt. Rooms-katholieke bisschoppen riepen daarom dinsdag het parlement op om „de vrijheid voor mensen te handhaven om het standpunt in te nemen dat sekse niet veranderd kan worden”.

Ook de autoriteiten in Londen zijn niet blij met de wet. Het zorgt voor twee manieren binnen het koninkrijk om aan een GRC te komen. Volgens Londen kan dit leiden tot „gendertoerisme” en „juridische chaos”. Op dit moment kan Westminster echter weinig tegen de wet doen. De Schotten hebben een eigen regering en parlement en mogen zelfstandig over deze zaken beslissen.

Spanje

Ook het Spaanse lagerhuis keurde donderdag een wetsvoorstel goed die het voor transgenders eenvoudiger maakt om hun geslacht via een simpele verklaring aan te passen. Volgens het plan zou iedereen die dat wil en 16 jaar of ouder is, zijn geslacht kunnen aanpassen op het identiteitsbewijs. Ook voor 12 tot 16-jarigen wordt dit onder bepaalde voorwaarden toegestaan.

Transpersonen hoeven volgens de nieuwe wet alleen nog een eigen verklaring in te vullen en deze drie maanden later nog eens te bevestigen. Voorheen was hier nog een medisch rapport voor nodig waarin een transgender onder andere verklaarde dat hij al minstens twee jaar hormoonbehandelingen onderging.

Het Spaanse parlement keurde het voorstel met 188 tegen 150 stemmen goed. De senaat moet nog wel zijn goedkeuring geven, maar waarschijnlijk zullen zij dit zonder verdere aanpassingen doen. In dat geval wordt de nieuwe wet binnen een paar weken van kracht.