Abbas, ook wel bekend als Abu Mazen, eiste zondagavond de overwinning al op en droeg haar op aan „de ziel van Yasser Arafat, ons volk, onze martelaren en de 11.00 Palestijnen in Israëlische gevangenissen.”

De 69-jarige Abbas heeft het, zoals verwacht, veel beter gedaan dan zijn enige serieuze tegenkandidaat in de verkiezingsstrijd om de opvolging van de in november overleden Arafat, de onafhankelijke Mustafa Barghouti, die op 21 procent bleef steken. De vijf andere kandidaten liggen ver op Abbas en Barghouti achter. Barghouti gaf zijn verlies toe, maar sprak van een overwinning voor de Palestijnse democratie.

Volgens analisten moest Abbas een zeer overtuigende overwinning behalen om zich staande te kunnen houden tegenover zowel de extremisten als Israël. Nu Abbas inderdaad ongeveer tweederde van de stemmen lijkt te hebben behaald, zal dat beschouwd worden als een duidelijk mandaat om het vredesoverleg met Israël te hervatten en de corruptie binnen de Palestijnse overheidsdiensten aan te pakken.

De extremistische Hamas-beweging heeft maandag laten weten met Abbas te willen samenwerken. Hamas heeft de verkiezingen geboycot en heeft geklaagd dat er zich zondag onregelmatigheden hebben voorgedaan, maar lijkt niettemin bereid Abbas te steunen.

Een Israëlische regeringsfunctionaris sprak zondagavond de hoop uit dat Abbas en zijn volk „het pad van het compromis en de dialoog inslaan.” De nieuwe president wordt beoordeeld op zijn „woorden en daden”, zei de Israëlische minister Benjamin Netanyahu van Financiën. „De Palestijnse leiding moet nu de terroristische organisaties ontmantelen.” Shimon Peres, leider van de Arbeiderspartij en tweede man in het Israëlische kabinet, sprak van „het begin van een nieuw proces. Hij is gekozen door een grote meerderheid en we moeten hem de kans geven te slagen.”

De Amerikaanse president Bush heeft Abbas steun toegezegd bij de hervorming van het Palestijnse bestuur. Bush wil Abbas ook helpen bij het aanpakken van militante groeperingen zoals Hamas en de Islamitische Jihad. Hij riep Israël ertoe op de humanitaire en economische situatie in de Gazastrook en op de Westelijke Jordaanoever te verbeteren.

De zo’n 1,8 miljoen stemgerechtigde Palestijnen namen op grote schaal deel aan de verkiezingen. De ongeveer 1000 stemlokalen bleven twee uur langer open om iedereen de gelegenheid te geven zijn stem uit te brengen.

De verkiezingen zijn rustig verlopen. Alleen in Jeruzalem maakten internationale waarnemers melding van verwarring en beschuldigden Palestijnen Israël van intimidatie. Slechts 5000 van de naar schatting 120.000 Palestijnse kiesgerechtigde Palestijnen in Jeruzalem kregen toestemming om hun stem uit te brengen in de stad. Het overgrote deel moest een reis maken naar stembureaus in Palestijnse buitenwijken.

Zeker 800 buitenlandse waarnemers trokken door de Westelijke Jordaanoever, Oost-Jeruzalem en de Gazastrook om toezicht te houden op deze vrije verkiezingen in een onvrij land. De Amerikaanse president noemde de Palestijnse stembusgang in een zondag uitgegeven verklaring „vrij en eerlijk.” Dat constateerde ook waarnemer Mastenbroek, europarlementariër voor de PvdA, zondag na bezoeken aan stembureaus in Jeruzalem, Ramallah en vluchtelingenkampen ten noorden van Ramallah. Ze sprak van democratisch verlopen verkiezingen, ondanks kinderziektes.

Abbas heeft maandag een ontmoeting gehad met premier Ahmed Qurei. Abbas heeft te kennen gegeven dat hij wil dat Qurei ook de nieuwe regering gaat leiden. Volgens Qurei hebben de Palestijnen met de verkiezing van Abbas „gekozen voor de weg van vrede, democratie en nationale eenheid.”

voetnoot (u17(Zie ook pag. 5: ”Mahmud Abbas krijgt voorlopig voordeel van de twijfel”.