De Moskou Helsinki Groep (MHG) werd in 1976 opgericht in het appartement van de latere Nobelprijswinnaar Andrej Sacharov. De organisatie wilde controleren of de Sovjet-Unie zich hield aan de Helsinki-akkoorden, een jaar eerder gesloten in de Finse hoofdstad. 35 landen uit Oost en West beloofden voortaan mensenrechten te respecteren. De MHG publiceert sindsdien jaarlijks een rapport over de status van de mensenrechten in Rusland.

De MHG was al eens verboden in de jaren 80, maar kreeg nieuw leven ingeblazen door het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. De laatste jaren kreeg de groep het lastiger door de repressie onder het regime van president Vladimir Poetin. Vanaf 2012 weigert de MHG bijvoorbeeld buitenlandse donaties om niet als ‘buitenlands agent’ te worden aangemerkt. De bekende activiste Ljoedmila Aleksejeva leidde de organisatie jarenlang, tot haar dood in 2018.

De oudste mensenrechtenorganisatie van Rusland, Memorial, werd vorig jaar al verboden door het Russische hooggerechtshof. De organisatie zou de regels voor buitenlandse agenten hebben overtreden. Memorial kreeg afgelopen oktober de Nobelprijs voor de Vrede toegekend, gedeeld met de Oekraïense mensenrechtenorganisatie Center for Civil Liberties en de Belarussische mensenrechtenactivist Ales Bialiatski.