Goed plannen, slim koken: tips van kookboekenauteurs Luijk en Van der Loo
Creatiever koken, met minder moeite en met minder geld. En ook nog gezond en duurzaam. Wie zichzelf een paar vaardigheden aanleert, komt een heel eind.
Een huishouden is net een bedrijf. Daar zijn Teunie Luijk-Bakker en Gilles van der Loo het over eens. Deze twee hobbykoks, met een totaal verschillende achtergrond, schreven beiden een kookboek waarin ze vertellen over hun persoonlijke keukensysteem. De een laat je op opgewekte toon in kleine stukjes tekst bij elk recept meegenieten van haar bedrijvige leven. De ander wil je vooral iets leren en doet uitgebreid zijn methode –die bestaat uit groot inkopen, goed bewaren, slim voorbereiden en snel bereiden– uit de doeken.
De maker van ”Eenvoudig lekker” –Teunie Luijk, bekend van haar blog Eenvoudig leven– zorgde jarenlang voor tien kinderen. Inmiddels is een deel het huis uit, maar nog altijd zijn er vaak veel eters in huis. Als je zo veel monden moet voeden, word je al snel gedwongen om grootschalig te denken.
Maar ook Gilles van der Loo, vader van twee kinderen, pleit in zijn boek ”Koken zonder recept” voor zo’n aanpak. Vroeger had je de huishoudschool, waar je leerde om de keuken te runnen als een bedrijfje, schrijft hij in het voorwoord. „Dit is een vaardigheid die ik belangrijker vind dan kunnen rekenen of spellen, maar die op geen enkele middelbare school aandacht krijgt”, aldus Van der Loo, die ook auteur van literaire fictie is.
Werken met wat je hebt, seizoensproducten kiezen, zo veel mogelijk zelf doen – bij die uitgangspunten voelt zowel Van der Loo als Luijk zich thuis. Ook slim met geld omgaan en duurzame keuzes maken vinden beiden belangrijk. De uitwerking is totaal anders. Allereerst is ”Eenvoudig lekker” van Luijk een echt receptenboek. Ruim tachtig heel maakbare gerechten, gerangschikt per seizoen. Ze variëren van kerriesaus voor bij de bloemkool tot pruimentaart en van andijvie-preistamppot met blauwe kaas tot erwtensoep en zelfgebakken roggebrood.
Teunie Luijk houdt van de traditionele, nostalgische keuken. Van lammetjespap bijvoorbeeld, die ze zo graag in het ziekenhuis at als ze daar rond de geboortes van haar kinderen was opgenomen. Gaandeweg sloop ook de wereldkeuken het huishouden binnen. Zo bemachtigde ze via de Russische verloofde van haar zwager het recept voor een paaspudding. En dan is er nog zoon Leendert, reisliefhebber. In Georgië at hij ostri. Het gerecht, dat volgens zijn moeder wat wegheeft van goulash, kwam ook in het boek.
”Koken zonder recept” is, de titel zegt het al, een heel ander boek. Waar je bij ”Eenvoudig lekker” de ingrediënten opschrijft en hup, naar de winkel gaat, moet je voor dit boek rustig gaan zitten. Je leest hoe je groenten en vlees het beste bewaart, hoe je ze handig voorbereidt, wat je met oud brood doet, hoe je melk kunt redden als de einddatum in zicht is. De informatiedichtheid is hoog en daarom zijn de trefwoorden in de kantlijn prettig. Achterin staan uitgewerkte weekmenu’s als voorbeeld.
Van der Loos methode vraagt een omslag in de manier van werken (zie ”Drie vragen aan Gilles van der Loo”). Los daarvan is het ook een fijn boek om inzichten op te doen over de manier waarop wij met ons eten omgaan. Waarom willen wij in de winter eigenlijk blauwe bessen eten? Volgens Van der Loo lijken die op dat moment op „een bak zure en waterige blauwe knikkers” die „evenveel met the real thing te maken hebben als een badeendje met wilde eendenborst”. Of, misschien wel een eyeopener: „Kijk eens naar wat het kost om een hond te onderhouden tot hij het volwassen gewicht van vijfentwintig kilo bereikt heeft en vraag je dan af hoe een kilo hamlappen een tientje kan kosten.”
Eenvoudig lekker. Koken met de seizoenen, Teunie Luijk-Bakker; uitg. Groen; 191 blz.; € 29,99
Koken zonder recept. Een duurzame methode voor het inkopen, bereiden en bewaren van eten, Gilles van der Loo; uitg. Nijgh & Van Ditmar; 253 blz.; € 29,99