Dan wist in de tweede stemmingsronde zijn extreemrechtse tegenstander George Simion voor te blijven, met ruim 54 procent van de stemmen. De uitkomst is opvallend, want twee weken eerder won de Ruslandgezinde nationalist Simion de eerste ronde nog overtuigend met 41 procent. Dan kwam toen niet verder dan 21 procent.

Dat hij in korte tijd een grote inhaalslag heeft kunnen maken, heeft Dan te danken aan het hoge opkomstpercentage: bijna 65 procent. Het hoogste sinds 2000. Duidelijk is dat de burgemeester mensen heeft weten te mobiliseren om extreemrechts uit het presidentieel paleis te houden. Vooral onder stedelijke, jonge en liberaal denkende kiezers kon hij op brede steun rekenen.

De keus voor Dan –die als onafhankelijke kandidaat meedeed– is tegelijkertijd ook een proteststem tegen de gevestigde partijen. De kandidaat van drie regeringspartijen moest in de eerste ronde al afhaken. Onder de Roemenen leeft veel onvrede over aanhoudende corruptie en armoede, waarbij veel burgers de traditionele partijen verwijten dat zij daarin weinig hebben veranderd.

Fatsoen

De 55-jarige Dan, opgeleid als wiskundige, is sinds 2020 burgemeester van de Roemeense hoofdstad Boekarest. In die rol bouwde hij een reputatie op als een onafhankelijke en betrouwbare bestuurder. In 2024 werd hij herkozen. Tijdens zijn presidentscampagne beloofde hij eerlijkheid en fatsoen, en onderstreepte hij zijn voornemen om ook als president de strijd tegen corruptie voort te zetten.

Binnenlands kan Dan zijn stempel gaan drukken. Voor het eerst in de geschiedenis van Roemenië wordt het land geleid door zowel een interim-president als een interim-regering. De sociaaldemocratische premier stapte twee weken geleden op na het eerste verkiezingssucces van uiterst rechts. Ook trok hij zijn centrumlinkse partij terug uit de regeringscoalitie. Het is nu aan Dan om een nieuwe premier aan te stellen.

De grootste uitdaging voor Dan ligt in het herstellen van de nationale eenheid. Aan de verkiezingen gingen maanden van politieke onrust en verdeeldheid vooraf. Hoewel de burgemeester heeft gewonnen, stemden nog altijd 5 miljoen Roemenen op zijn directe tegenstander. Kort na zijn overwinning riep Dan op tot verzoening. „Het is onze taak om te vechten voor één Roemenië, niet voor twee Roemeniës.”

Rusland

De winst van Dan zorgde voor opgetogen reacties in Brussel. Terwijl Simion een eurosceptische koers voorstond, is de president in spe een uitgesproken voorstander van samenwerking met de EU en NAVO. Iets wat ook bij een groot deel van de Roemeense bevolking op steun kan rekenen. Daarmee neemt het aantal eurosceptische leiders –zoals in Hongarije en Slowakije– in de EU niet verder toe.

Ook in de houding ten opzichte van Oekraïne maakt de keuze voor Dan een groot verschil. Roemenië is sinds het uitbreken van de oorlog een van de meest uitgesproken medestanders van Kyiv. Simion keerde zich tegen militaire steun aan het buurland, terwijl Dan zich juist achter Oekraïne schaart in de strijd tegen Rusland.

Na de verkiezingen kon hij rekenen op de felicitaties van president Zelensky, die erop zei te vertrouwen dat Roemenië een „betrouwbare partner” blijft.

Rusland daarentegen zet vraagtekens bij de winst van Dan. De uitslag is „op zijn minst merkwaardig”, zei de woordvoerder van het Kremlin, Dmitri Peskov, doelend op het feit dat Simion de eerste ronde nog duidelijk had gewonnen.

Roemenië hield in november ook al presidentsverkiezingen, maar die moesten over wegens Russische inmenging in de verkiezingscampagne. De pro-Russische winnaar werd uitgesloten van de daaropvolgende verkiezingen.

Volgens Peskov zijn het juist Europese landen die proberen invloed uit te oefenen op de politiek in landen als Roemenië. Daarmee reageerde hij maandag op berichten op sociale media waarin Frankrijk werd beschuldigd van bemoeienis met de Roemeense presidentsverkiezingen. Frankrijk ontkent dat stellig.