Ziekten en computers aanjagers nieuwe woorden

Het lijstje van tien potentiële ‘woorden van het jaar’ waarmee woordenboekenuitgever Van Dale dinsdag op de proppen kwam, stelt Daniëls teleur. „Er staan nauwelijks nieuwe woorden tussen. Het zijn meestal samenstellingen van bestaande woorden, nauwelijks nieuwe vondsten”, zegt Daniëls. Een echt nieuw woord als destijds beurtbalkje of nozem ontbreekt ditmaal, vindt hij.

Het échte woord van het jaar is wat hem betreft al vastgesteld door het Genootschap Onze Taal. Dat verkoos het woord participatiesamenleving tot woord van 2013. „Het is raar dat dat woord dan weer op het lijstje van tien kanshebbers bij Van Dale ontbreekt. Daarover is in de Troonrede en in de weken daarna uitgebreid maatschappelijk gediscussieerd”, zegt Daniëls, die overigens het jubileumboek ter ere van het 150-jarig bestaan van de woordenboekenuitgever in 2014 samenstelt.

Hij wijt dat aan een „politiek spelletje”. „Van Dale wil graag met een ander woord komen dan Onze Taal, maar participatiesamenleving had er natuurlijk wel bij moeten staan.”

Het publiek heeft tot 16 december de gelegenheid zijn keuze te maken uit de kandidaten boekface, comakijken, knikkebolziekte, koningslied, kopschopper, kweekburger, selfie, sletvrees, socialbesitas en voedselsjoemel.

De voorselectie heeft niet de volmondige instemming van de taaldeskundige. Hij noemt het woord koningslied als voorbeeld. „Dat is een eeuwenoud woord, een lied voor de koning. En als met dat woord het lied wordt bedoeld voor onze nieuwe koning, dan is het Koningslied met een hoofdletter, want dan is het een eigennaam.”

Een naar woord noemt hij kopschopper. „Dat kende ik niet eens en ik woon nota bene in Eindhoven”, zegt Daniëls, verwijzend naar de plaats waar een weerloze jongen zonder enige aanleiding tegen zijn hoofd werd getrapt.

Veel nieuwe door Van Dale aangedragen woorden, ook die niet in de top 10 staan, vinden hun aanleiding in de gebruiken en gevolgen van computers en smartphones. Zo wordt het woord phubben gebruikt om aan te geven dat iemand in gezelschap toch de voorkeur geeft aan zijn mobieltje. Phubben is een samentrekking van de Engelse woorden phone (telefoon) en to snub (afsnauwen).

Het favoriete woord van taalkenner Daniëls in het lijstje van Van Dale is dit jaar socialbesitas. „Dat is voor mij het meest aansprekend. Ik zie dat heel veel om me heen.”

Ziekten en computers aanjagers nieuwe woorden

Binnenland

RD.nl in uw mailbox?