In de rij voor de bunker

Het is gezellig druk in Museum Engelandvaarders, dat gevestigd is in een voormalige bunker aan de Bosweg in Noordwijk. Bezoekers krijgen na betaling van het entreegeld een polsbandje dat toegang geeft tot alle 86 bunkers die deze dag zijn opengesteld. Binnen wordt met films en foto’s het indrukwekkende verhaal verteld van de mannen en vrouwen die tijdens de Tweede Wereldoorlog uit Nederland probeerden te ontsnappen om elders de strijd tegen nazi-Duitsland en Japan voort te zetten. „Wat een werk om al die levensverhalen te achterhalen”, zegt een bezoeker bij het verlaten van het museum. Een moeder legt haar twee zoontjes van een jaar of vier, vijf uit wat Engelandvaarders precies zijn. Halverwege haar verhaal moet ze ingrijpen. „Kom uit die boot jongens, het is geen speelgoed.”

Drukker

Vrijwilliger Valentijn Tweehuijsen verricht bij de kassa hand-en-spandiensten. „Het is veel drukker dan voorgaande jaren: we zitten al op 700 bezoekers.” Tweehuijsen constateert dat er in vergelijking met voorgaande jaren een verschuiving plaatsvindt. „Toen kwamen er vooral bezoekers uit de directe omgeving. Nu komen ze uit alle hoeken van het land. Er zitten echte kenners bij.”

Hans Bizo en Theo Koelewijn –beiden uit Noordwijk– verlaten net het museum. Bij beide heren is er sprake van jeugdsentiment, vertelt Bizo. „Als kinderen speelden we hier vroeger en mijn vader werkte hier toen na de oorlog de bunkers werden opgeblazen. Deze plek blijft trekken.”

Marc Wolfswijk uit Gouda en Mike Lucacevich uit Heelsum zijn kenners van de oorlogsgeschiedenis en maken van de Bunkerdag een gezamenlijk uitje. „Jammer dat hier maar één dag per jaar aandacht aan wordt besteed. Het gaat om cultureel erfgoed dat meer aandacht verdient. In het buitenland gaan ze daar beter mee om.”

Zaklamp

Vooral bij het Atlantikwall Museum, iets verderop, is het een drukte van belang. Rond twee uur staan belangstellenden een halfuur in de rij voor ze worden toegelaten. „Er mogen maar 150 mensen tegelijk naar binnen”, zegt een vrijwilliger. „Het is ongekend druk vandaag, we zitten al op 1100 bezoekers.” Een ouder echtpaar aarzelt. „Zullen we anders naar het strand gaan”, oppert de man. Zijn vrouw wil dat niet. „Ik heb ervoor betaald, nu wil ik het zien ook.”

Een vader maakt zich met zijn zoons op om het gangenstelsel van het museum te betreden. „Volg mij, mannen. Houd je zaklamp gereed.” De onderaardse gangen zijn indrukwekkend. „Wauw, dit is echt gaaf. Spannend, pap”, zegt een van de jongens even later. „Alleen stinkt het een beetje.” Dat komt wellicht door de bunkerkazen die –beschimmeld en al– liggen te rijpen tot ze in september worden verkocht. In schemerige nissen geven vrijwilligers uitleg over de constante temperatuur van 12 graden, de vleermuizenkolonie die hier leeft en de werking van de batterij. „In de jaren vijftig speelden we hier als jongeren. Je kon zeker 400 meter lopen. De halve Bollenstreek kwam hier bij elkaar, hier ontstonden verkeringen. Op een gegeven moment werd het te gevaarlijk en werd het complex afgesloten.”

Ook boven in het museum is het een drukte van belang en zien bezoekers hoe het leven in de Batterij Noordwijk er aan toe ging. Via smalle trapjes wurmen belangstellenden zich omhoog naar de vuurleidingpost.

Chris van der Plas uit Katwijk en Arjan den Heijer uit Noordwijk maken met hun zoons van de Bunkerdag een gezellig „mannenuitstapje.” „Het is groot en indrukwekkend. We komen hier gauw een keer terug, maar dan zonder de jongens.”

In de rij voor de bunker

Binnenland

RD.nl in uw mailbox?