Burgemeester Kroon van Urk: Flevoland verzuimde taken

Toen de gemeente Urk andere opvattingen had dan buurgemeente Noordoostpolder over de aanleg van een windmolenpark miste Kroon een adequaat optreden van de provincie Flevoland. „Taakverwaarlozing”, zo typeert Kroon (1946, CDA) de rol van de provincie. „Zonder enige discussie schaarde Flevoland zich achter het plan van de gemeente Noordoostpolder om een groot windmolenpark pal aan onze grens aan te leggen. Flevoland heeft dat kritiekloos omarmd, mede vanwege de zogenaamde duurzaamheidsdoelstelling.”

Daarmee heeft de provincie volgens Kroon verschillende doelstellingen niet met elkaar in evenwicht gebracht. „Je kunt best een duurzaamheidsdoelstelling hebben, maar men liet na ons te raadplegen. Erger nog: wij werden systematisch uit besprekingen gehouden. Toen wij zeiden dat we graag in de stuurgroep vertegenwoordigd wilden zijn, werd er gezegd: „Nee, jullie horen daar niet bij want het is jullie grondgebied niet.” Dat hoor je zo niet te doen. Een provincie dient rekening te houden met de belangen van alle partijen.”

Toen uiteindelijk het ministerie van Economische Zaken de zaak naar zich toetrok in verband met de zogenaamde crisis- en herstelwet bleek dat de windmolens vooral gebouwd zouden worden voor agrariërs in de Noordoostpolder die geen windmolens bij hun bedrijven mochten plaatsen. Het belang van de ondernemers die investeerden in de windmolens, prevaleerde ten slotte boven het duurzaamheidsideaal – moeilijk te verteren voor Urk. Kroon: „Als de windmolens wat verder bij Urk vandaan waren gepland, had niemand geklaagd. Dat hebben ze niet gedaan. Op dat punt had de provincie veel nadrukkelijker moeten optreden.”

Een provincie hoort de gemeenten te sturen en te coördineren, bijvoorbeeld als het gaat over ruimtelijke ordening. Kroon mist dat optreden van Flevoland ook in de discussie over de buitendijkse havens. „Wij willen een nieuwe buitendijkse haven, en zowel Almere als Lelystad wil dat ook. Ik vind het prima dat de provincie zich hiermee bezighoudt, maar dat gebeurt weer een manier van: wij gaan het wel bepalen. Je merkt dat de provincie een bepaalde keus maakt en op een bepaald model afkoerst. Terwijl dit juist de onderwerpen zijn waarover je onder leiding van de provincie uitvoerig zou moeten praten. Maar de provincie geeft geen sturing aan de discussie. Waarschijnlijk wordt er wel intern gestudeerd, maar datgene wat bestudeerd wordt, wordt niet gedeeld en dat ervaar ik als een gemiste kans.”

Kroon ervaart dat Urk in de beeldvorming in de Randstad geldt als een gemeente die er minder toe doet. „Dit is een naar verhouding dunbevolkt gebied van Flevoland. De betrokkenheid van het Rijk bij de zogenaamde noordvleugel is groter. Daarom gaat de oriëntatie van de provincie bijna automatisch die kant op.”

Bovendien, en dat is zuur om te constateren, hebben bestuurders en inwoners in de Randstad de indruk dat het bij hen allemaal gebeurt. „Als je dan hier komt en je hoort wat mensen aan veranderingen in hun leven meemaken, doet dat niet onder voor de Randstad. Als ik met 90-jarigen spreek, vertellen ze mij over de periode dat de Afsluitdijk er nog niet was”, zegt Kroon, die in 2006 burgemeester van Urk werd en onlangs aankondigde dat hij in juli 2012 zijn functie neerlegt omdat hij zijn familie vaker wil zien.

De burgemeester wijst erop dat Urk in werkelijkheid beslist niet die gesloten gemeenschap is waarvoor het wordt gehouden. Zowel de provincie als Den Haag zou daar alert op moeten zijn. „De visbedrijven doen over de hele wereld zaken. Wat ze op Urk op het terrein van voedsel presteren, is enorm belangrijk voor Nederland. Visserij en landbouw lijken iets van het verleden, maar zijn dat bepaald niet. Het lijkt me gezien de toekomst en de economische ontwikkeling van Nederland van belang dat je verder kijkt dan de Randstad. Zo heb ik laatst aandacht gevraagd voor de Ketelbrug: de verbinding tussen de Randstad richting Friesland en Scandinavië. Dat is een enorm verkeersintensieve brug die zo’n drie keer per uur open is. Dan ligt het verkeer stil. Als zo’n brug in de Randstad zou liggen, was deze allang verbreed, verhoogd of ondertunneld.”

Als je een Urker vraagt bij welke provincie hij wil horen, zal hem dat weinig uitmaken, vermoedt Kroon. Vóór de inpoldering van de Noordoostpolder in 1942 was Urk een eiland. Tot 1986 hoorde het bij de provincie Overijssel. Daarna werd het bij Flevoland gevoegd. Kroon: „We horen nu bij een arme provincie. Zou een provinciale opschaling doorgaan en zouden wij bij de Randstadprovincie komen, dan gaan wij die uitdaging niet uit de weg. Op voorwaarde dat die ons nieuwe kansen biedt.”

Burgemeester Kroon van Urk: Flevoland verzuimde taken

Binnenland

RD.nl in uw mailbox?