Bijna-botsing met een straaljager

Het jaar 1965. De dienstplichtig reserveofficier nadert met zijn Volvo –type kattenrug– de startbaan op ‘Twente’. Voor de kruising staat een verkeerslicht. De onderste lamp brandt. De kleurenblinde militair geeft gas en steekt over, ervan uitgaande dat het licht op groen staat.

In werkelijkheid brandt rood. De piloot van het gevechtsvliegtuig krijgt de schrik van zijn leven wanneer hij de kattenrug plotseling ziet oversteken. De luchtmacht past na het bijna-dodelijke incident de lichten aan: rood boven, groen onder.

Veelvuldig loopt Van Goor aan tegen gevaarlijke of onduidelijke situaties voor mensen met een rood-groen pigmentprobleem. Een rode noodstopknop op een groene machine is voor kleurenblinden niet te onderscheiden. Een rood verkeersbord tegen de achtergrond van een groen bos ook niet.

Een fietspad van rood asfalt oogt net zo grijs als gewoon asfalt. Rode en groene lichtjes op een display zien er identiek uit. Rode kruizen op matrixborden lijken niet aan te staan. „Uw krant is een ramp. Grafieken met rood en groen zijn niet te begrijpen.”

De Arnhemmer richtte bureau Blind Color op om ontwerpers, vormgevers en ergonomen attent te maken op de problemen van kleurenblindheid. Geen overbodige luxe. „Nederland telt 700.000 burgers met zo’n handicap, Europa 13 miljoen.”

Successen

Blind Color boekt inmiddels succes met het vragen van aandacht voor mensen die kleuren niet of slecht kunnen onderscheiden. De rode knipperlichten op spoorwegovergangen zonder slagbomen waren jarenlang niet zichtbaar voor kleurenblinden. „Alsof ze uit zijn.”

Van Goor trok daarover bij de NS aan de bel. „Ze geloofden me aanvankelijk niet. Mede op mijn aandringen hebben de spoorwegen de lichten uiteindelijk vervangen door beter zichtbare rood-oranje LED-verlichting.”

Ook de kleurenillustraties van Cito-toetsen leveren grote problemen op voor kleurenblinden. „Pakweg 7000 basisschoolleerlingen kunnen niet scoren op aardrijkskunde, omdat ze de juiste kleuren op kaarten niet kunnen zien.” Op advies van Blind Color maakt Cito alle toetsen binnenkort kleurenblindproof.

Vervelend vindt Van Goor zijn handicap inmiddels niet meer. Op de lagere school was dat wel anders. „Ik werd uitgelachen omdat ik mensen met groene haren tekende. Verder was het erg lastig om de lijnen in de gymzaal te onderscheiden. Tijdens mijn studie in Delft pikte ik altijd de rode krijtjes, zodat hoogleraren die niet konden gebruiken op het groene bord.”

De initiatiefnemer van Blind Color heeft zich inmiddels bij zijn handicap neergelegd. „Je leert ermee leven.” Toch verbaast hij zich regelmatig over de geringe aandacht in Nederland voor het probleem. De Arbo spreekt bijvoorbeeld met geen woord over kleurenblindheid. „Jammer voor patiënten op een intensive care die een verpleegster aan hun bed krijgen die het rood van een bloeding bijvoorbeeld slecht zien.”

Basisscholen

Tot grote ergenis van Van Goor heeft de jeugdgezondheidszorg de kleurenblindheidstest op basisscholen afgeschaft. „Een schandaal. Het is onverstandig dat in een wereld waarin kleuren zo’n belangrijke boodschap bevatten, zo weinig rekening wordt gehouden met zo veel mensen die niet op hun kleurenwaarneming kunnen vertrouwen.”

Bijna-botsing met een straaljager

Binnenland

RD.nl in uw mailbox?