Artikelen over Harry Kuitert.
Theologen moeten zich meer laten inspireren door denkers en dichters, vindt theoloog prof. dr. Martien Brinkman. In zijn vrijdag gepresenteerde boek ”Grote woorden” bepleit hij „een theologie na Kuitert.”
„Hij is voor ontzettend veel mensen de grote bevrijder geweest. Hij bevrijdde mensen van de angst voor de hel.” Over welke ‘verlosser’ gaat het hier? De theoloog en ethicus Kuitert, die vorige week overleed, bevrijdde mensen door bladzijden uit hun Bijbel te scheuren.
De theoloog Harry Kuitert verwachtte veel van ons rationele zoeken naar waarheid. Robert Jenson echter was ervan overtuigd dat onze pogingen om God te bewijzen los van Christus geen houvast bieden, stelt Hans Burger.
De omstreden theoloog prof. dr. Harry Kuitert bleef de kerk in Nederland schokken met zijn talloze bestsellers.
Prof. dr. Harry Kuitert was een consequent denkende theoloog, vastberaden zijn eenmaal ingeslagen koers vervolgend. „Er is een periode in de geschiedenis van de theologie afgesloten”, zegt prof. dr. J. Hoek in reactie op het overlijden van prof. Kuitert.
In zijn woonplaats Amstelveen is vrijdag theoloog en ethicus prof. dr. H. M. Kuitert, na een kort ziekbed, overleden. Dat heeft zijn dochter zondag laten weten. De controversiële theoloog werd 92 jaar.
Het interview met de bekende theoloog Harry Kuitert in deze krant (najaar 2016) heeft mij mateloos geïntrigeerd: hoe kan iemand in zijn volwassen leven verschuiven van betrekkelijk degelijk gereformeerd naar ‘seculier’ christen, iemand voor wie zijn godsdienst hetzelfde betekent als een mooi schilderij?
Prof. H. M. Kuitert is een grote ketter, betoogde dr. Maarten Wisse donderdag in Amsterdam tijdens een drukbezocht symposium over deze omstreden theoloog. „Maar van ketters kan de theologie heel veel leren, in veel gevallen meer dan van de orthodoxie.”
Harminus Martinus Kuitert, geboren in 1924 in een gereformeerd onderwijzersgezin in Drachten, groeide uit tot een van de meest spraakmakende en omstreden theologen van de twintigste eeuw. In zijn levenslange zoektocht naar God raakte hij onderweg alles kwijt.
„Schiften moet je willen en vooral durven: de stap maken van niet durven weggooien naar niet langer bewaren.” Prof. dr. H. M. Kuitert vierde dinsdagavond in Amsterdam zijn 80e verjaardag. Ter gelegenheid daarvan verschenen twee nieuwe publicaties, één van en één over hem. In een soort terugblik, onder de titel ”Schiften”, maakt Kuitert zijn testament op: een leeg testament.
Harry Kuitert
Harminus Martinus (Harry) Kuitert (Drachten, 11 november 1924) stamt uit een Fries gereformeerd onderwijzersgezin. Sinds zijn vroege jaren is het orgel zijn favoriete instrument; Feike Asma zijn grote held. In de Tweede Wereldoorlog duikt Kuitert onder in Utrecht, omdat hij als student niet van plan is de verplichte verklaring van loyaliteit aan de Duitsers te ondertekenen. Hij neemt deel aan het verzet.
Hij studeert tussen 1945 en 1950 theologie aan de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam. Van 1950 tot 1955 is Kuitert predikant te Scharendijke (Schouwen-Duiveland), waar hij de watersnoodramp van 1953 meemaakt. Vervolgens is hij studentenpredikant in Amsterdam. Kuitert promoveert in 1962 cum laude bij dogmaticus prof. dr. G. C. Berkouwer op het proefschrift ”De mensvormigheid Gods”.
De Amsterdamse theoloog is in die tijd een van de oprichters van de groep van Achttien, die hereniging van hervormden en gereformeerden nastreeft. Dit Samen-op-Wegproces leidt in 2004 tot de vorming van de Protestantse Kerk in Nederland.
Kuitert is van 1967 tot aan zijn emeritaat in 1989 hoogleraar ethiek en inleiding in de dogmatiek aan de VU. Hij schrijft tientallen boeken en artikelen, waaronder ”Het algemeen betwijfeld christelijk geloof” (1992), ”Jezus, nalatenschap van het christendom” (1998) en ”Hetzelfde anders zien. Het christelijk geloof als verbeelding” (2005).
Kuitert trouwt in 1950 met de Zweedse Inga Westling, die in 2012 overlijdt. Ze krijgen vier kinderen.
Dozen met duizenden brieven
Zijn zolder staat vol dozen met duizenden brieven. Veelal handgeschreven, met grote letters van boosheid en talloze uitroeptekens. De meeste enveloppen hebben een kruisje achterop, wat betekent dat Kuitert de brieven beantwoordde.
Kuitert kreeg ook veel waardering, aldus de vorig jaar overleden Gert J. Peelen in zijn postuum verschenen biografie ”Spreken over boven” (uitg. Vesuvius, Amsterdam). Mensen die toch al twijfelden, vonden zijn boeken „bevrijdend”, „bemoedigend” en „inspirerend.”
Kritiek kwam er vooral uit orthodoxe hoek. In het hervormd-gereformeerde orgaan De Waarheidsvriend schreef dr. J. Hoek in 1995 over Kuiterts boek ”Zeker weten. Voor wie geen grond meer onder de voeten voelt”: „Wat Kuitert zeker weet? „De mens is een uit het oerwoud stammende zoeker met in zijn toilettas een tube religiositeit.” Al wat die mens over God beweert, is menselijke duiding. Zeker weten we niets over Hem, dan alleen dat we Hem soms even kunnen ontwaren als geborgenheid biedende macht.
Hoe arm is dit alles wanneer we daar tegenover stellen het belijden dat God Zijn hart heeft geopenbaard en Zijn aangezicht heeft doen oplichten in Zijn lieve Zoon Jezus Christus. Wie Hem gezien heeft, die heeft de Vader gezien. En waar de Heilige Geest de beloften van het Woord aan onze harten verzegelt, daar mogen we zeker weten: „Want deze God is onze God, Hij is ons Deel, ons zalig Lot, door tijd noch eeuwigheid te scheiden.””
