Nieuws en achtergronden over antisemitisme
Een groep jongeren uit Barendrecht hoorde dinsdag van opperrabbijn Binyomin Jacobs over uitgescholden worden, niet in de trein durven en politieauto’s langs het huis.
Partijleider Frans Timmermans van GroenLinks-PvdA roept iedereen op tijdens de Nationale Dodenherdenking van 4 mei de doden te herdenken en protesten te bewaren voor een ander moment.
Een Duitse rechter heeft deze maand een 19-jarige man veroordeeld tot het betalen van 100.000 euro smartengeld wegens antisemitisch geweld.
Antisemitisme rijst ook in Nederland de pan uit, zo bleek dinsdag uit een rapport van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI). De minister van Justitie, Yeşilgöz, wil dat ouders en docenten hun kinderen vaker en meer vertellen over de Holocaust. Maar dat ontslaat de overheid niet van de taak het antisemitisme aan te pakken door strenger te straffen.
De politiek pleit voor meer onderwijs over de Holocaust om antisemitisme te voorkomen. Maar gaat les over vroeger hedendaags antisemitisme wel voorkomen?
De strijd tegen Jodenhaat moet thuis beginnen, zegt justitieminister Yesilgöz. Uit cijfers van het CIDI blijkt een sterke stijging van het aantal antisemitische incidenten.
De wind giert door de straten en over de pleinen van Buitenveldert. Bloesem stuift over de stenen. Leden van de Joodse gemeenschap in de Amsterdamse wijk voelen intussen een gure wind van antisemitisme opsteken.
Het gemak waarmee Israël, en inmiddels ook Joodse Nederlanders, genocide wordt aangewreven, kun je gerust institutioneel antisemitisme noemen, schrijft Maarten van Nieuw Amerongen.
De politie heeft zondagmiddag een 40-jarige man uit Utrecht aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij een incident afgelopen vrijdag bij winkelcentrum Overvecht in de domstad. Daar werd een rabbijn aangevallen, waarna hij aangifte deed.
Antisemitisme is een duivels kwaad, waartegen krachtig en direct moet worden opgetreden door overheid, burgers en ook kerken.
Antisemitisme is een bepaalde perceptie van Joden die tot uiting kan komen als een gevoel van haat jegens Joden.
Antisemitisme betekent haat tegen Joden. Het woord komt uit de 19e eeuw, toen het indelen van mensen in verschillende rassen normaal werd gevonden. Veel mensen in Europa vonden het ‘blanke ras’ beter en sterker dan andere rassen. Volgens het CIDI is sprake van antisemitisme als wordt uitgegaan van ‘een op vooroordelen gebaseerd beeld van Joden dat zich kan uiten als haat tegen Joden’. Om die reden wordt antisemitisme ook wel simpelweg ‘Jodenhaat’ genoemd.
Het begrip “antisemitisme” is nog maar relatief jong. Het wordt voor het eerst gebruikt in de jaren zeventig van de negentiende eeuw. Het verwijst dan naar een politieke ideologie die past in hetzelfde rijtje als liberalisme, socialisme en christendemocratie. Elk van die stromingen beoogt een betere samenleving te creëren en stelt daarvoor politieke maatregelen voor. De een wil meer vrije handel, de ander ziet klassenstrijd als noodzaak om bij de ideale wereld te komen. Het antisemitisme jaagt een harmonieuze samenleving na, waar iedereen onder ‘eigen mensen’ is en geworteld is in zijn eigen grond. Joden zijn de grote stoorzender voor dit ideaalbeeld: zij zijn niet als “wij” komen niet “van hier” en zijn daarom slechts loyaal aan elkaar en hebben in de Europese samenleving een ontwrichtende functie.
Het begrip antisemitisme mag dan van rond 1875 dateren, deze nieuwe politieke ideologie kon alleen zo invloedrijk worden omdat ze aansloot op veel oudere en dieperliggende vormen van Jodenhaat. Al vanaf de Oudheid werden anti-Joodse ideeën de wereld ingebracht, ontstonden er negatieve stereotypen over Joden en kwamen er steeds meer negatieve verhalen over Joden. Al die anti-Joodse uitingen zijn onderdeel geworden van het “cultureel archief” van Europa: ze hebben een plek gekregen in ons collectieve geheugen en worden van de ene op de andere generatie overgedragen.
Het politiek antisemitisme maakt gretig gebruik van dit veel oudere repertoire van anti-Joodse beelden. De nazipropaganda stond er bol van. Maar ook na de tweede wereldoorlog, toen het antisemitisme als politieke ideologie sneuvelde en bijna niemand zichzelf meer schaamteloos antisemiet noemde, bleven die beelden rondzingen.
Ook Hitler en de nationaalsocialisten (nazi’s) geloofden dat mensen in te delen zijn in rassen. En ze geloofden dat er een strijd tussen de rassen gaande was. De Joden waren volgens de nazi’s een zwak, gevaarlijk en minderwaardig ras dat niet in Duitsland thuis hoorde.
Antisemitisme is heel flexibel en dynamisch, past zich voortdurend aan nieuwe omstandigheden aan en put daarbij steeds weer uit het onderliggende repertoire van negatieve beelden en ideeën over joden. Die flexibiliteit maakt dat antisemitisme soms ook moeilijk te pakken is: het vermengt zich gemakkelijk met andere ideeën, maar bevestigt steeds de overtuiging dat Joden een bedreiging voor de wereld zijn.
Als je antisemitisme wilt herkennen kun je jezelf de volgende vraag stellen: hoe worden Joden afgeschilderd, als gewone mensen of als een bedreiging? Kennis van de voornaamste anti-Joodse stereotypen helpt daarbij om antisemitisme beter te herkennen.