Voorpagina 16 mei 2000

Brandweer: Deuren vuurwerkbunkers stonden open

Toch weer hoop
op overlevenden

Van onze binnenlandredactie
ENSCHEDE – De hoop op overlevenden in de Enschedese rampwijk Mekkelholt is vanochtend opgelaaid nadat vannacht hulpgeroep werd gehoord. De onmiddellijk ingezette zoekactie leverde niets op maar de hulpverleningsdiensten gaan er nu toch van uit dat zich nog overlevenden onder de puinhopen kunnen bevinden.

..hulpverleners..
Vannacht werden de zoekacties, die gisteravond laat waren gestaakt, opnieuw hervat nadat diverse hulpverleners onafhankelijk van elkaar in de binnenste ring van de getroffen wijk rond half drie hulpgeroep hadden gehoord. Met speurhonden en speciale apparatuur die menselijke stemmen kan lokaliseren, werd snel uitgerukt naar de Renbaanstraat in het zwaarst getroffen deel van de wijk. Het gebied is alleen toegankelijk voor hulpverleners. De zoekactie leverde niets op.

Gisteravond verklaarden de instanties nog dat de hoop op het aantreffen van overlevenden was opgegeven. Na de meldingen van vannacht is vandaag toch weer verder gezocht naar bewoners die mogelijk in de kelder van hun huis zijn achtergebleven.

Emoties
..condoleanceregisters tekenen..
Het aantal vermisten schommelt nog steeds rond de 200. Daarin is de afgelopen 24 uur nauwelijks verandering gekomen. Bij het opstellen van de lijst is uitgegaan van de gegevens van de burgerlijke stand. Dat betekent dat mensen zijn meegeteld die uit de wijk zijn verhuisd zonder dat bij de gemeente te hebben gemeld.

Gisteren zijn geen nieuwe slachtoffers aangetroffen. Voorzover bekend was dat ook vanochtend zo. Tot nu toe is 20 procent van het getroffen gebied onderzocht. Het dodental ligt nog steeds op vijftien. Het totaalaantal gewonden is 629. Van hen liggen nog 39 mensen in het ziekenhuis en van dat aantal verblijven er zes op de intensive care. Over hun toestand zijn geen mededelingen gedaan.

De identificatie van de gevonden slachtoffers verloopt uiterst moeizaam. Dat heeft volgens het Rampenidentificatieteam (RIT) vooral te maken met de „zeer zware verminkingen” en het ontbreken van gegevens van nabestaanden. Om het braakliggende terrein waar de identificatie plaatsheeft staan de hoge hekken voorzien van ondoorzichtig plastic. Kijkers naar de werkzaamheden werden namelijk overmand door emoties.

Zeecontainers
..mediagekte..
Tijdens een hectische persconferentie verklaarde brandweercommandant A. Groos gisteravond laat dat de deuren van de vuurwerkbunkers op het terrein van SE Fireworks openstonden toen de brandweer er arriveerde. Hoe dat mogelijk is, was hem een raadsel. De brandweer trof bij aankomst „verschillende kleine brandjes” aan. Uit de bunkers schoten vuurpijlen schuin omhoog.

Volgens de gemeente was het vuurwerk opgeslagen in twaalf bunkers, zeven boxen en drie zeecontainers. De containers stonden buiten op het terrein. Ooggetuigen hebben gezegd dat er de laatste tijd meer dan drie stonden. De containers hebben een vrij dunne metalen wand die niet is te vergelijken met de dikke betonnen wanden van de bunkers.

Naar verluidt zou de landmacht, die geraadpleegd wordt bij de vergunningverlening aan vuurwerkbedrijven, geadviseerd hebben geen toestemming te geven voor de opslag in zeecontainers, maar de gemeente ontkent dat. Sommige containers zijn na de ramp op grote afstand van het bedrijf geblakerd teruggevonden met restanten vuurwerk erin.

De Duitse televisie meldde gisteren dat in de containers magnesium zou hebben gezeten. Als dat zo is, heeft het blussen van de brand een averechtse uitwerking gehad. Magnesium komt tot heftige ontbranding bij aanraking met water. De stof wordt verwerkt in vuurwerk voor het opwekken van helle lichteffecten. De brandweer wil niet op deze berichten ingaan.

Brandweercommandant Groos houdt nog steeds rekening met brandstichting. „Er zijn dingen gebeurd die we niet kunnen verklaren.” De rapportage van de brandweer is nog niet gereed.

Burgemeester en Wethouders van Enschede zouden vandaag bekendmaken wie het onafhankelijk onderzoek naar de oorzaak en toedracht van de ramp gaat leiden.

De aanstelling van de onderzoeker is afgestemd met premier Kok en de meest betrokken ministers. Op die wijze wil men voorkomen dat er achteraf kritiek is op het onderzoek. Dit gebeurde bij de Bijlmerramp, waar vooronderzoeker Wolleswinkel nauwe banden had met de luchtvaartsector en de rijksoverheid. CDA-kamerlid Meijer, die leiding gaf aan de parlementaire enquête naar de Bijlmerramp, roemt de aanpak van de gemeente Enschede. De lessen van de Bijlmer zijn naar zijn zeggen goed opgepakt.

Gistermiddag mochten ruim 2000 bewoners van de rampwijk terug naar hun huizen. De woningen bevinden zich in de buitenste ring. De meeste huizen hebben (glas)schade, maar kunnen wel weer bewoonbaar worden gemaakt. Slechts een enkele bewoner bracht de nacht in zijn huis door. Het leven in het gebied kwam vanochtend maar langzaam op gang.

De binnenste ring, waar honderden huizen zijn verwoest, blijft voorlopig dicht. Huizen die nog overeind staan, worden bedreigd door instorting. Wel mochten bewoners gisteren met busjes een kort bezoek aan het gebied brengen. Zo'n 150 mensen maakten hiervan gebruik. Het was voor velen een emotioneel weerzien. In de busjes waren sociaal-psychologische hulpverleners aanwezig.

Verkeerd ingeschat
De provincie Overijssel blijkt de risico's van de vuurwerkfabriek volledig verkeerd te hebben ingeschat. In een rapportage uit 1999, waarin de risico's van honderden bedrijven in de provincie in kaart worden gebracht, valt te lezen dat een ongeluk bij SE Fireworks geen al te ernstige gevolgen zou hebben voor de omwonenden. Het te verwachten aantal gewonden zou nul zijn.

Fireworks is twee jaar geleden overgenomen door twee werknemers van de vorige eigenaar, Harm Smallenbroek. Hij moest zijn bedrijf om gezondheidsredenen beëindigen. Tot verontwaardiging van de nieuwe directie begon Smallenbroek later toch weer met een eigen bedrijf, dat onder vrijwel dezelfde naam opereert. Het conflict leidde tot een rechtszaak, die zich nog steeds voortsleept.

Zie ook:
Vlag bij brandweer halfstok

„De kleine mocht niets overkomen”

Pronk: Vestigingsregels moeten aangescherpt

EP staat stil bij catastrofe

Onduidelijkheid over verkoop huis

Watertekort door blussen en lekkages

„Erger dan de oorlog”

Machinefabriek Thole begint weer bij nul

Gedupeerden op zoek naar onderdak

„Opslag klein vuurwerk geen gevaar”

Al 23 jaar een dankbare taak