Heringebruikname orgel gereformeerde gemeente Rijssen-West

Het orgel in De Tabernakel in Rijssen is afkomstig uit het Duitse Seesen. Daar werd het in 1866 gebouwd door de gebroeders Euler in een kas uit de achttiende eeuw. In 2002 werd een deel van het binnenwerk aangeboden. Het werd door de Rijssense orgelbouwer Ide Boogaard gerestaureerd en uitgebreid en in een nieuwe kas in Rijssen-West opgebouwd. Daar werd het orgel in april 2003 in gebruik genomen.

In Seesen speelde het orgel op een lage winddruk, met lichtgewicht mechanische overbrengingen. Het pijpwerk stond chromatisch opgesteld: de grootste pijp links en de kleinste rechts. De speeltafel stond midden voor de orgelkas. Het orgel kon in De Tabernakel geplaatst worden door het een kwartslag te draaien; hierdoor kreeg het een ‘zijkantbespeling’. Nu stond de grootste pijp voor in het orgel en de kleinste pijpen stonden achter in. De winddruk werd aanzienlijk verhoogd om voldoende draagkracht en volume te bereiken om de gemeentezang te begeleiden. Het gevolg was dat de speelaard zwaar werd, waardoor in de loop der jaren veel slijtage in de speelmechanieken is ontstaan. Ook de toonhoogte werd hierdoor te hoog.

Om de speelaard te verbeteren was het vernieuwen van de mechanieken noodzakelijk. Tevens was het ook de wens om de opstelling van het pijpwerk te verbeteren, zodat de pijpen meer ‘in de kerk’ zouden klinken. De kerkzaal werd in de achterliggende jaren ook uitgebreid. Met behulp van vrijwilligers is het orgel, onder leiding van de firma Boogaard, in „optimale staat” gebracht, aldus Ide Boogaard.

De volgende werkzaamheden zijn uitgevoerd. Er werd een nieuwe speeltafel gemaakt, met de bijbehorende speelmechanieken. De windladen werden in een nieuwe opstelling geplaatst. De orgelmakerij had inmiddels de beschikking over een andere windlade voor het hoofdwerk, die in de breedte voor in de orgelkas paste. De windladen van het nevenwerk zijn achter de hoofdwerklade tegenover elkaar geplaatst, met een nieuwe indeling om een Vox Humana 8’ aan de dispositie toe te voegen. Hierdoor zijn de kleinste pijpen van het hoofdwerk bijna 3 meter naar voren geplaatst.

Door al deze wijzigingen was het ook noodzakelijk om een geheel nieuw registermechaniek te maken.

De windladen van het hoofdwerk en het nevenwerk hebben elk een eigen magazijnbalg gekregen, waardoor de windvoorziening meer ‘ademend’ geworden is.

Het toevoegen van de Vox Humana 8’ en het vervangen van enkele tongwerken ( Bazuin 16’ en Trompet 8’) is gepland voor de komende jaren. Nu zijn op het hoofdwerk de Roerquint 6’ en de Terts 3 1/5’ als extra bijgeplaatst. Op het pedaal is de Octaaf 4’ ingewisseld voor de Roerquint 12’. Dit register laat, in combinatie met de nieuwe Subbas 16’, een „akoestische 32’ klinken”, aldus Boogaard.

De toonhoogte is weer verlaagd naar de gebruikelijke a 440 Hz. Alle registers zijn in de nieuwe opstelling opnieuw geherintoneerd. Als de nieuwe registers zullen zijn toegevoegd telt het instrument 28 stemmen.

De zang- en orgelavond op 17 februari waarop het orgel weer in gebruik wordt genomen begint om 19.00 uur. Het instrument wordt door verschillende organisten bespeeld. Daarnaast levert het Noordermannenkoor onder leiding van Edwin Velvis een bijdrage. Ds. J. van Laar verzorgt de opening en sluiting.

Meer informatie: www.gergeminfo.nl

Heringebruikname orgel gereformeerde gemeente Rijssen-West

Muziek

RD.nl in uw mailbox?