Uitleg: Reuzenijsberg drijft weg van Antarctica

De ontstane ijsberg is grofweg 50 bij 175 kilometer groot; met ongeveer 5800 vierkante kilometer even groot als de provincie Gelderland of twee keer zo groot als groothertogdom Luxemburg. De laatste satellietbeelden van ESA laten zien dat de ijsberg inmiddels al 18 kilometer is weggedreven van het vasteland.

Hoe bijzonder is het afbreken van zo’n grote ijsberg van Antarcica?

Het is vrij gebruikelijk dat er van Antarctica grote ijsplateau’s afbreken: 80 tot 90 procent van alle ijsbergen op aarde drijven in de oceanen rond het Zuidpoolgebied. IJseilanden zoals de A68 heten ook wel ”tafelijsbergen”.

Hoe gevaarlijk is de ijsberg voor de scheepvaart?

Voorlopig drijft de ijsberg nog in de buurt van Antarctica. IJsbergen op het zuidelijk halfrond leveren nauwelijks gevaar op voor de gewone scheepvaart. Het gebied wordt eigenlijk alleen bevaren door onderzoeksschepen.

Door zijn enorme omvang zal de ijsberg niet zomaar weggesmolten zijn. Dat kan jaren duren. Of de ijsberg binnenkort het ruime sop kiest, is voor ESA vooralsnog onduidelijk. „Hij kan jarenlang op dezelfde plaats blijven dobberen.”

IJsbergen op drift kunnen uiteindelijk wel gevaar opleveren voor de scheepvaart. Daarom worden ze met satellieten nauwlettend in de gaten gehouden.

Wat heeft het afbreken van de A68 ijsvlakte te maken met klimaatverandering?

Dat is onduidelijk. Wetenschappers van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA wijten afbreken van de ijsplaat niet direct aan de opwarming van de aarde. Wel knabbelt warmer oceaanwater voortdurend aan de onderkant van de onderkant van de ijsplaat, waardoor deze minder stabiel wordt.

Hoeveel stijgt de zeespiegel door het smelten van de ijsberg?

Het afbreken van grote stukken poolijs die tijdens hun tocht naar warmere wateren langzaam smelten, heeft geen enkele invloed op de hoogte van de zeespiegel. Dat volgt simpelweg uit de wet van Archimedes. Als een ijsberg smelt, ontstaat daardoor een even groot volume aan water als zich aan ijs onder water bevindt.

Het wordt echter een ander verhaal wanneer de Larsen C-ijskap de komende tijd ineenstort. Dan kunnen de gletsjers achter de ijsplaat versneld leegstromen. En dat levert wel een directe bijdrage aan een snelle zeespiegelstijging.

Zijn ijsbergen ook nuttig te gebruiken?

Deskundigen hebben berekend dat met de Antarctische ijsbergen de hele wereldbevolking van zuiver drinkwater zouden kunnen voorzien. Een gemiddelde Antarctische ijsberg, met een inhoud van 100.000 kubieke meter, zou in de tropen tien miljoen euro waard zijn als drinkwatervoorraad. IJsberg A68 bevat 1 biljoen kubieke meter zoet water, evenveel als Lake Ontario tussen Canada en de VS.

Ingenieurs hebben een zogeheten OTEC-installatie bedacht om energie te winnen uit de oceanen. Met ijsbergenijs als koelmiddel zou de opbrengst daarvan flink omhoog kunnen. Alleen een slimme, goedkope manier om de ijsbergen te verslepen, bestaat nog niet.

Uitleg: Reuzenijsberg drijft weg van Antarctica

Wetenschap & techniek

RD.nl in uw mailbox?