Pas op in de Palmentuin

Het fraaie stukje koloniaal erfgoed bevindt zich pal achter het presidentieel paleis, ooit de woning van de Nederlandse gouverneur. De Palmentuin bestaat uitsluitend uit hoge rechte koningspalmen en stamt uit 1685.

Cornelis van Aerssen van Sommelsdijck is van 1683-1688 gouverneur van Suriname. In die tijd plant hij vele honderden palmbomen als nagedachtenis aan zijn vrouw Margaretha de Puy de Saint André Montbrun. Publiek is er welkom totdat Van Aerssen van Sommelsdijck in 1688 door een groep muitende soldaten bruut wordt vermoord.

De oude palmen in het park zijn getuige geweest van heel wat liefdestaferelen. In latere koloniale jaren ontwikkelt de tuin zich namelijk tot ontmoetingsplek voor verliefde zonen en dochters van plantage-eigenaren en andere notabelen.

Een andere gouverneur, Jan Nepveu, laat rond 1780 een tunnel graven vanuit het paleis naar het midden van de tuin. Die moet als vluchtroute dienen bij een eventuele opstand van slaven of een aanslag van militairen. Pas begin twintigste eeuw gaat de tuin open voor het grote publiek. Er komt een publieksingang aan de Kleine Waterstraat en aan de Grote Combéweg.

Eenzaam graf

Helemaal achterin, op een heuveltje met vier palmen in perken, ligt een eenzaam graf. Het is omsloten door een ijzeren hek met bakstenen hoekpalen, met daar weer buiten vier grote mahoniebomen. De grafsteen is goed leesbaar. Hier ligt Sieka Anna de Haas. Zij werd geboren te Ommerlanderwijk (gemeente Veendam) als dochter van de predikant Gerardus Horreus de Haas. In leven was zij echtgenote van mr. Warmolt Tonckens Joachim Lunsinghszoon, waarnemend gouverneur van Suriname in de periode 1896-1902. Deze vertrok in 1886 naar Suriname, maar vrouw Sieka miste hem en reisde hem alsnog in 1895 met hun twee kinderen achterna. Sieka overleed echter al na een jaar. Tonckens liet haar begraven in de Palmentuin, zodat hij het graf dagelijks kon bezoeken.

Als de historische binnenstad van de Surinaamse hoofdstad in 2002 op de Werelderfgoedlijst van Unesco belandt, komt er geld om de Palmentuin op te knappen. Die klus duurt acht maanden, maar kan niet voorkomen dat in 2009 een 24-jarige Nederlandse toerist in de tuin verpletterd raakt onder een neerstortende palmtop. Al jaren klaagde men in Paramaribo over de erbarmelijke staat van de palmen, waarvan de meeste meer dan 300 jaar oud zijn. De Palmentuin blijft na dit ongeval geruime tijd gesloten.

Veel is er al die eeuwen verder niet veranderd. De waterafvoer heeft nog steeds plaats via een historische sluis, opgetrokken uit oude Hollandse baksteen. Van recenter datum zijn enkele beelden en een speeltuintje. Een van de beelden is geplaatst door de ouders van Ruben, die stikte nadat hij thuis in de koelkast was gekropen. Een tekst waarschuwt mensen dat ze goed op hun kinderen moeten passen.

Op nationale en religieuze feestdagen trekt de Palmentuin volop lokaal publiek, dan zijn er allerlei kraampjes en activiteiten. Ook staat er sinds een paar jaar –blijkbaar om wat leven in de brouwerij te brengen– een kantoortje annex bezoekerscentrum van het directoraat cultuur.

Papegaaien

Tegen zonsondergang strijken papagaaien neer in de toppen van de palmen. Horen en zien vergaat je. Alsof de vogels bezoekers willen waarschuwen; bij het invallen van de avond en nacht verzamelen zich zwervers en junks in de Palmentuin. Dan is het er beslist niet meer veilig..

Pas op in de Palmentuin

Consument

RD.nl in uw mailbox?