Kerktaxateur Chris van Eldik werd ontroerd door biddende Parijzenaars

„Mensen hebben een binding met die kerk”, zegt hij. „Een gebouw van dode stenen. Maar die stenen dienen de lévende stenen, de Kerk met een hoofdletter. Mensen beleven in dat gebouw hun geloof.”

Van Eldik is taxateur bij kerken- en monumentenverzekeraar Donatus. De maatschappij uit Rosmalen werd in 1852 opgericht als onderlinge brandverzekering voor rooms-katholieke kerken, kloosters en seminaries. De naam, destijds nog met de aanduiding St. (Sint) ervoor, verwijst naar een heilige uit de tweede eeuw, beschermer tegen blikseminslag.

Een onderlinge is Donatus nog steeds: verzekerden zijn lid en als er winst wordt gemaakt, krijgen ze een deel van de premie terug. Wat is veranderd, is de doelgroep. Sinds 1968 verzekert Donatus ook protestantse kerken en de laatste jaren een groeiend aantal niet-religieuze monumentale gebouwen. Kerken vormen echter nog altijd de hoofdmoot: ruim 4600 stuks.

De technische buitendienst van Donatus telt negen bouwkundigen, waarvan Van Eldik –inmiddels 31 jaar in dienst-– er een is. Hij werkt vanuit zijn woning in Hardenberg. Een belangrijk deel van zijn tijd besteedt hij aan hertaxaties, die elke vijftien jaar plaatsvinden. Verder gaat hij naar nieuwe klanten. En natuurlijk zijn er de schadegevallen: brand, waterschade en inbraak zijn de meest voorkomende.

Vierkante doos

„Als ik een kerk ga taxeren, maak ik een afspraak met iemand van de commissie van beheer of de koster. Ik loop door de kerk voor een globale indruk, beoordeel preventiemaatregelen en bekijk het orgel. Ik maak veel foto’s.” Van elke kerk houdt Van Eldik een dossier bij. Doel van een taxatie is het bepalen van de herbouwwaarde: hoeveel geld is nodig om de kerk na een calamiteit in de oude staat te herstellen. Basis voor de taxatie is de inhoud van het gebouw, in kubieke meters. „Ik kijk hoe de kerk eruit ziet en hoe gecompliceerd de bouwwijze is. Het maakt een heel verschil of je een middeleeuwse kerk taxeert of zo’n moderne vierkante doos.”

Hij kijkt ook hoe het kerkbestuur omgaat met inventaris. „Ik maak wel mee dat een kostbaar avondmaalservies wordt bewaard in een kluis met een enorme dikke deur. Maar de sleutel van die stevige kluis hangt ergens in een wandkastje, soms zelfs in dezelfde ruimte. Daar kijkt een inbreker als eerste. Bewaar die sleutel desnoods onder het bed van de koster, maar niet in een onbewaakte kerk. En als dat toch moet, doe het dan op een super onlogische plek.”

Een bijzondere taxatie was die van de Sint Jan in Gouda. „De langste kerk van Nederland, met de beroemde glazen. We deden er met twee man drie dagen over.”

Bij één schade was hij wel erg snel ter plaatse. „Ik was voor een hertaxatie bij een pastoor. Tijdens ons gesprek betrok de lucht. De pastoor wilde het licht aandoen. Toen hij zijn hand uitstrekte naar het knopje, klonk er een harde knal. De bliksem bleek ingeslagen via het lichtnet.”

Bezieling

Het mooiste van zijn werk vindt Van Eldik het contact met de mensen. „Het zijn vrijwilligers met een bezieling, waar je prettig met kunt werken. Heel anders dan in de commerciële verzekeringsbranche.”

Vaak ervaart Van Eldik, die lid is van een baptistengemeente, verbinding over kerkmuren heen. „Ik ben hervormd opgegroeid. Vroeger vonden wij katholiek iets engs. Maar toen ik mijn eerste gesprek had met een pastoor, gaven we elkaar als broeders de hand. Heel bijzonder.”

serie

Werken voor de kerk

Dat een predikant traktement ontvangt, weet iedereen. Maar er zijn ook andere mensen die hun brood verdienen met werk voor de kerk. Deel 1: de taxateur. Volgende week: de organist.

Kerktaxateur Chris van Eldik werd ontroerd door biddende Parijzenaars

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?