Naaste zijn voor nieuwe Nederlanders

Vandaar een tweede uitgave van het deputaatschap evangelisatie van genoemde denominatie. Het gaat om een aanvulling op het boekje ”Mohammed of Christus” en is een keurige, kleurige, informatieve en toegankelijke uitgave geworden waaraan verschillende schrijvers meewerkten. Na een inleiding waarin het christelijk verleden van het land van de Turken (die er toen overigens nog niet woonden) wordt belicht, volgen zes opstellen die een aantal sociaalmaatschappelijke aspecten van het evangelisatiewerk behandelen. In een tweede deel wordt nog wat verrijkingsstof geboden. Wie denkt dat islamofobie typerend is voor het reformatorische smaldeel van christelijk Nederland wordt door het werkje niet in zijn idee bevestigd. Ieder van de onderscheiden auteurs schrijft met klaarblijkelijke sympathie over de Turkse naaste. Men treft veel feitelijke informatie aan over de Turkse geschiedenis en cultuur. Het gaat over familiebanden, kindvriendelijkheid en man-vrouwverhouding; prestatiedrang en werkloosheid; secularisatie en religieuze stromingen.

Vooroordelen worden weggenomen: er zijn ook Turken die wel degelijk persoonlijk contact met Allah zoeken. En ook Turken zelf komen aan het woord: de vakantievriend van evangelist Baan, een imam uit Apeldoorn en een Kamerlid voor het CDA.

Schattig

Het is een blijk van begeerte om de Turkse immigrant als naaste te accepteren. Sterker nog: de vaste wil om naaste voor de nieuwe Nederlander te zijn. „Een eerlijke en respectvolle benadering van onze Turkse landgenoten”, dat zijn de laatste woorden van het geschrift.

Mijn kritiek op de toon is hoogstens dat het al met al haast te ‘schattig’ wordt. Alsof de moslimse Turk vooral een interessant fenomeen is; alleen jammer dat hij de Heere Jezus nog niet kent. Misschien ligt dit aan het gebrek aan integratie van de Nederlandse observanten? Ik kan me nog indenken dat het een beetje zo lijkt bij een eendaagse excursie vanuit de biblebelt. Na tien jaar hartje Rotterdam komt het op mij wat onwezenlijk over.

Het wonderlijkste vind ik dat een deputaatschap evangelisatie een werkje uitgeeft dat nauwelijks toerustingmateriaal voor het getuigend gesprek bevat. Nu kan het zijn dat daarvoor het deeltje ”Mohammed of Christus” was bedoeld en daarin voorziet, maar dat moet je er dan wel bij hebben.

Niettemin worden aanwijzingen voor een evangeliserend gesprek gegeven. Alleen gaat het dan over Turkse Armeniërs, die worden weggezet als mensen met „een christelijke achtergrond” en een „vormengodsdienst met veel liturgische routine.” Gelukkig bezitten ze wel de Bijbel. En het kan zijn dat „Gods Geest zich aan Zijn Woord paart” zodat „er ook onder hen zullen zijn die worden toegebracht tot de schare uit allen natiën.”

Christelijk verleden

”Onze Turkse naaste” loopt uit op een beschrijving van wat er in Turkije nog over is van een roemrucht christelijk verleden. Het overblijfsel blijkt een half procent christenen op 70 miljoen Turken. Dus zo’n 350.000. Van hen is minder dan 1 procent –3000 mensen– protestant. En van hen is weer 10 procent calvinist, onder wie 150 ex-moslims. Het betreft onder meer een voorganger die erediensten leidt met een vaste structuur –wat gelukkig goed aansluit bij de islam–, terwijl hij zich houdt aan de Westminster Confessie, die veel gelijkenis vertoont met de Nederlandse Geloofsbelijdenis.

Deze broeder geeft de tip om in contacten met moslims vooral eerlijk te vertellen wat je gelooft. Om in je zak te steken! Het klinkt me beter in de oren dan de „geduldige en geleidelijke manier van contacten leggen” waarbij je „niet in een keer alles aan de orde stellen” moet willen stellen. Maar als ze erom vragen dan? En is het echt waar dat de vraag ”Wie ben ik tegenover mijn Turkse naaste?” veel belangrijker is dan de vraag: ”Wat moet ik zeggen?”

De uitgave besteedt aan een christelijke zachtmoedige houding veel aandacht. Maar kerkmensen moeten toch ook niet met de mond vol tanden staan wanneer een moslim „rekenschap afeist van de hoop die in hen is”, 1 Petrus 3:15?

N.a.v. ”Onze Turkse naaste. Goed om te weten in contact met Turken”, door A. van den Heuvel e.a.; artikelenbundel onder verantwoording van het deputaatschap evangelisatie Gereformeerde Gemeenten, Woerden, 2009; 99 blz.; € 3,50.

Ds. M. de Vries is missionair predikant, verbonden aan de gereformeerde kerk vrijgemaakt in Rotterdam-Delfshaven. Hij studeerde christelijke en islamitische theologie.

Naaste zijn voor nieuwe Nederlanders

Cultuur & boeken

RD.nl in uw mailbox?