”De kunstenaar” van Lisette van de Heg: een eigentijdse gelijkenis voor de lijdenstijd

Slecht hebben ze het niet, de mensen in het naamloze dorp in prentenboek ”De kunstenaar”. De bakker bakt, de kapper knipt. Toch wringt er wat. „De mensen misten iets, maar ze konden er hun vinger niet op leggen”, schrijft Van de Heg in haar eerste boek voor kinderen. Overigens kreeg het boek onlangs een vervolg, bedoeld voor volwassen lezers: in ”Het dorp” (uitg. Vuurbaak, 2018) staat hetzelfde dorp opnieuw centraal.

In prentenboek ”De kunstenaar’ komt er langzaamaan meer kleur en fleur in het leven van de dorpsbewoners. De bakker gaat aan de slag met boter en suiker in plaats van met meel alleen en de mensen beginnen –eerst onwennig– te lachen. Die verandering is aan de platen van illustrator Tirza Beekhuis af te zien. Nadat er een kunstenaar in het dorp komt wonen, krijgen de vergrijsde groen- en geeltinten steeds meer kleur.

Want om hem, de kunstenaar, draait het in dit verhaal, dat eigenlijk een parabel is. Wat de kunstenaar wil is simpelweg kunst maken. En het mooie: hij laat de dorpsbewoners daarin delen. De zwierige en kleurige carrousel die hij uitdenkt en aan hen schenkt, maakt iedereen vol van geluk.

Natuurlijk is voor de volwassen lezer meteen duidelijk dat deze kunstenaar, schepper en maker een sleutelfiguur is. Zoals houtsnijder Eli dat is in de boeken over de Nerflanders van Lucado, veelgelezen verhalen die inmiddels in een verzamelbundel te krijgen zijn: ”Sterren & Stippen. Alle verhalen over de Nerflanders”. Een vaderfiguur die vanuit zijn werkplaats boven op een heuvel toeziet op de houten mensjes. Die graag merkt dat zijn maaksel hem nodig heeft. Die hen kent („Natuurlijk weet ik wie je bent. Ik heb je zelf gemaakt.”) en die nadrukkelijk van hen houdt.

Zo’n vaderlijk karakter zie je vaker terug in christelijke kinderboeken. Neem de koning uit het prentenboek ”Een supergoede Vader” van muzikant Chris Romlin en tekstschrijver Pat Barrett: die woont in een kasteel, ook al hoog op een berg. En ook hier staat de deur altijd open voor zijn „kinderen”, zoals de kleine beer Sam.

Maar de kunstenaar is meer dan zo’n maker. Draait het bij de verhalen van Lucado en look-a-likes om de vragen hoe je als christen in het leven staat en waaraan je je identiteit ontleent, in ”De kunstenaar” ligt dat net even anders.

Door een bewuste misstap van een van de inwoners wordt het dorpje net zo kleurloos als eerst. Grauwer nog, want nu weten de mensen wat ze missen. Met de rol die de kunstenaar dan speelt, onderscheidt het boek zich. Verzoening staat centraal. Niet in de vorm van goedkope vergeving, maar langs de weg van genoegdoening. Waarbij de kunstenaar zelf het offer is. („Kan het niet anders?” vraagt het meisje dat van het begin af aan openstaat voor de kunstenaar. „Nee”, antwoordt hij).

Zo’n motief doet meteen aan de kronieken van Narnia denken. Ook al wil je die verhalen van C. S. Lewis eigenlijk niet óveral bijhalen. En zelfs al zijn er opvallende verschillen (zo wil Van de Heg de gelijkenis met het Bijbelse opstandingsverhaal wel heel kloppend maken, tot aan een soort Emmaüsgangers toe).

In ”De kunstenaar” draait het om verzoening door voldoening, zou je kunnen zeggen. Dat gaat diep, zelfs in een sprookjesachtig verhaal. En dan is er ook ruimte voor een nieuw begin. Zoiets raakt je, zeker in deze tijd op weg naar Goede Vrijdag en Pasen.

Boekgegevens

De kunstenaar, Lisette van de Heg en Tirza Beekhuis; uitg. Vuurbaak, Barneveld, 2017; ISBN 978 90 556 0531; 36 blz.; € 14,95; Sterren & Stippen. Alle verhalen over de Nerflanders, Max Lucado; uitg. Ark Media, Amsterdam, 2017; 978 90 338 3336 6; 175 blz.; € 19,95; Een supergoede Vader, Chris Tomlin, Pat Barrett en Lorna Hussey; uitg. Triple Boeken, Aalten, 2017; ISBN 978 90 825 4612 5; 31 blz.; € 12,50.

”De kunstenaar” van Lisette van de Heg: een eigentijdse gelijkenis voor de lijdenstijd

Cultuur & boeken

RD.nl in uw mailbox?