Daarom moet er bij de inrichting van Nederland en het verdelen van de toch al schaarse ruimte meer rekening worden gehouden met de gevolgen voor water. Dat heeft niet alleen consequenties voor de bouw, maar ook voor de landbouw en de inrichting van steden en dorpen.

Afgelopen zomers moest het kabinet al ingrijpen op de korte termijn, omdat er sprake was van extreme droogte. Met deze regels wil het kabinet kaders afspreken zodat bij allerlei besluiten ook rekening wordt gehouden met de gevolgen voor het water. Belangrijk is ook dat er zuiniger moet worden omgegaan met water, vindt het kabinet. Behalve de besparing van 20 procent, wil Harbers minder lozingen van koelwater, om de kwaliteit te waarborgen.

Eerder lekte al uit dat het grondwaterpeil omhoog moet. Dat moet het zakken van de grond bij droogte tegenhouden, én de uitstoot van broeikasgas koolstofdioxide (CO2) beperken. Boeren hebben al aangegeven zich zorgen te maken over de gevolgen. Een hoger grondwaterpeil zorgt voor drassige grond, en dat kan boeren in de weg zitten. Om een antwoord te hebben op droogte, dat vaker kan voorkomen door de opwarming van de aarde, moet ook meer zoetwater worden opgeslagen in voorraden.

Tegelijkertijd moet Nederland beter om kunnen gaan met wateroverlast. Mede daarom komen er regels om een minder groot deel van de bodem te bedekken met tegels of straatstenen. Als de bodem bedekt is, kan die minder water opnemen en opslaan.

Ook de toch al schaarste bouwlocaties worden beïnvloed door de plannen van het kabinet. Dat wil niet meer bouwen op „plaatsen die we later nodig hebben voor het bergen en afvoeren van water, zoals in de diepste delen van diepe polders en in de uiterwaarden van rivieren”.

„We lopen nu steeds meer tegen de grenzen aan, vanwege het intensieve gebruik en de klimaatverandering”, legt Harbers uit. Daarom zijn nu ingrijpende keuzes nodig, aldus de bewindsman.