Volgende week zal de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de Europese Unie, naar verwachting besluiten over het herstelplan, waarvoor het land volgens betrokkenen 5,8 miljard euro aan subsidies kan krijgen. Daarnaast wil de commissie 7,5 miljard euro aan zogeheten cohesiesubsidies blokkeren omdat door corruptie in Hongarije het geld in verkeerde handen dreigt te vallen. De EU-ministers van Financiën moeten voor dat laatste wel toestemming geven.

Premier Viktor Orbán is al jaren bezig de rechtsstaat in zijn land af te breken, zeggen zijn critici. Afgelopen weekend verliep een deadline voor de regering om de commissie aan te tonen dat zij concrete stappen heeft gezet om wantoestanden aan te pakken, maar volgens ingewijden is commissievoorzitter Ursula von der Leyen niet tevreden met Orbáns antwoorden.

Met de bevriezing van de 7,5 miljard euro aan cohesiefondsen past de commissie voor het eerst het zogenoemde conditionaliteitsmechanisme toe, waar Nederland grote waarde aan hecht. Dit mechanisme koppelt het uitkeren van EU-subsidies aan de naleving van de rechtsstatelijke EU-waarden. Het parlement vindt de aan Hongarije opgelegde maatregelen echter onvoldoende. „De Hongaarse rechtsstaat is kapot en de onafhankelijkheid van de rechtspraak is na twaalf jaar Orbán volledig ontmanteld”, zegt Europarlementariër Tineke Strik (GroenLinks) . „Dat los je niet op met deze beperkte hervormingen. Een slappe deal met Orbán zal autocraten binnen de Europese Unie alleen maar sterker maken.”

PvdA’er Thijs Reuten vindt de maatregelen die Orbáns regering voorstelt ook onvoldoende om de „fundamentele rechtsstaatproblemen” aan te pakken. „Pas wanneer we effectieve, onomkeerbare en positieve verandering zien in Hongarije, kan de EU de herstel- en meerjarenfondsen uitbetalen”, zegt hij.