Weggaan of blijven? De jeugdvereniging van Qaraqosh aarzelt
Zo op het eerste gezicht leek het een vergadering te worden van een doorsnee jeugdvereniging. Zoals we die ook in Nederland kennen. Met notulen, rondvraag, een inleiding en een bespreking. Toch was de groep die ik op een namiddag rond de tafel had, geen doorsnee jv-publiek, maar bestond die uit jongeren in een wel heel bijzondere situatie.
We zaten dan ook niet in Meerkerk of Rouveen, maar in Qaraqosh, een stadje op de Vlakte van Ninevé. En dat betekende dat Jara (13), Maryam (14), Daneila (13), Ansam (16), Andrean (17) Noor Sabre (18) Noor Nasser (17) Baraa (20) Moreen (16), Mina (16) en Noor Safa Kajo (19) de dodelijke dreiging van Islamitische Staat (IS) meemaakten, toen die vanaf 2014 oprukte in de richting van Qaraqosh. En ze halsoverkop met hun ouders moesten vluchten omdat blijven hun dood betekende. Qaraqosh stond bekend als christelijke stad, en precies daarom moest IS er zijn - om te moorden, te knechten, te plunderen.
Ik vraag naar herinneringen en krijg verhalen over een sluipschutter die het op de auto van het gezin gemunt had. Noor Kajo vertelt dat ze buiten moest overnachten en uit angst geen oog dicht deed. Allemaal kennen ze mensen die door IS zijn vermoord. En families die werden ontvoerd en zich moesten bekeren tot de islam.
We praten ook over het Qaraqosh van nu, waar iedereen het oude leven probeert op te pakken. Maar Qaraqosh is niet meer wat het was. Het christelijke karakter is verdwenen. Doordat moslimfamilies de plaatsen innamen nadat zij weg waren. „Toen we terugkwamen zag ik ze bezig ons huis leeg te halen”, vertelt Andrean. De suggestie die doorklinkt deelt niet iedereen. „Laten we niet te snel oordelen, maar eerst met hen in gesprek gaan”, klinkt het. De meesten zijn het over een ding wel eens: als christenen hebben ze hier geen toekomst. „We zijn in de minderheid en voelen ons vreemdeling in wat eerder ónze stad was.” Een meisje protesteert: zij blijft, en wil zich blijven inzetten voor de kerk. Ze krijgt bijval van enkele anderen, maar aarzeling overheerst.