Van der Wal kan Overijsselse PAS-melders nog geen oplossing geven
Stikstofminister Christianne van der Wal heeft nog geen oplossing voor Overijsselse boeren, voor wie een dwangsom dreigt omdat ze geen geldige natuurvergunning hebben.
Overijssel heeft als eerste provincie besloten bij enkele zogeheten PAS-melders te gaan handhaven. Zij moeten hun veestapel inkrimpen, anders kan de dwangsom oplopen tot vele tienduizenden euro’s. De betrokken boeren dreigen hierdoor failliet te gaan.
De boeren om wie het gaat hadden onder de vroegere stikstofwetgeving, de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS), geen natuurvergunning nodig als ze hun bedrijf gingen aanpassen of uitbreiden. Een melding was voldoende. De Raad van State stelde de PAS in 2019 buiten werking omdat die in strijd was met Europese regelgeving. Daarom moeten de boeren alsnog een vergunning aanvragen. Echter, de provincie heeft nog geen stikstofruimte om die te verlenen. Milieugroepen dwingen de provincie via de rechter om de PAS-melders, waarvan er in Overijssel honderden zijn, aan te pakken.
Van der Wal vindt de situatie van de betrokken gezinnen „het meest heftige” wat zij heeft gezien tijdens haar ministerschap. Tegelijkertijd kan ze hen niet direct helpen, omdat dit juridisch ingewikkeld ligt. Als het Rijk bijvoorbeeld de boetes betaalt, dan kan de Europese Unie dat zien als onterechte staatssteun.
„Het is niet zo eenvoudig en je wilt geen valse hoop geven”, zegt Van der Wal. Samen met de provincie wil ze kijken wat er mogelijk is voor hen. „Het is echt mijn inzet dat het goed gaat komen. Maar het is makkelijker gezegd dan gedaan.”
Het kabinet heeft zich voorgenomen om vrijgekomen stikstofruimte aan PAS-melders te geven, zodat zij weer legaal kunnen boeren. Maar daarvoor zullen eerst andere boeren hun stikstofuitstoot moeten verminderen. Dat kan door te innoveren, minder vee te hebben, te verplaatsen of zelfs te stoppen. Vooralsnog gaat dit proces traag.
In Overijssel leidde het besluit eerder deze week tot grimmige demonstraties bij het provinciehuis. Boeren hebben het provinciebestuur het ultimatum gesteld om binnen twee weken te stoppen met de dwangsommen. Gebeurt dit niet, dan volgen hardere acties.
De minister begrijpt de emoties van de boeren. Ze erkent dat hen in feite onrecht is aangedaan, omdat zij er terecht van mochten uitgaan dat zij zich aan de wet hielden. „Het PAS-beleid was overheidsbeleid en daarom hebben ze de vergunning niet aangevraagd. En als dan later blijkt dat je die wel moet hebben en je belandt in deze situatie, dan begrijp ik alle woede en frustratie naar de overheid, en dus ook naar mij.”
