Kamermeerderheid wil deepfakevideo’s deels verbieden
Een meerderheid in de Tweede Kamer wil deepfaketechnologie waarmee zeer overtuigende nepvideo’s kunnen worden gemaakt in bepaalde gevallen verbieden. Een ruime Kamermeerderheid ondertekent een motie van de VVD die moet voorkomen dat de technologie wordt ingezet voor „kwaadaardige doeleinden”. Zo is onlangs een neppornofilmpje verspreid op het internet waarop presentatrice Welmoed Sijtsma te zien is.
Queeny Rajkowski (VVD) ziet dat een deepfakefilmpje heel „impactvol” kan zijn. De technologie wordt veruit het meest gebruikt om te worden toegepast in neppornofilms. Iemands gezicht wordt dan in een filmpje geplakt. „Vrouwen die dit overkomt schamen zich”, zegt het Kamerlid. „Uit onderzoek blijkt dat vrouwen die zichzelf in zo’n filmpje zien zeggen: ik voel me ook aangerand.” De VVD’er denkt dat de technologie ook kan worden gebruikt om verkiezingen te beïnvloeden of zelfs een oorlog kan ontketenen of verergeren.
De motie van de VVD die oproept tot een gedeeltelijk verbod van deepfakes is ook ondertekend door de coalitiepartijen D66, CDA, ChristenUnie en door GroenLinks en Volt.
De positieve toepassingen moeten nog wel mogelijk blijven. In de game- en filmindustrie wordt de technologie bijvoorbeeld ook gebruikt. Scenes kunnen achteraf worden bewerkt zonder dat er een acteur aan te pas komt. De indieners van de motie zijn ervoor dat de technologie „zo gericht mogelijk wordt ingeperkt en deels verboden”. Een optie zou volgens de VVD kunnen zijn om alleen het privégebruik van de technologie te verbieden.
Begin dit jaar publiceerde het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum een rapport over deepfakes. Daarin wordt ook een verbod voor consumenten geopperd. Maar volgens de onderzoekers zijn veel kwalijke toepassingen ook nu al strafbaar. De kern van het probleem is volgens hen dat de wet amper te handhaven is, omdat er te veel nepfilmpjes in omloop zijn om allemaal te controleren.
Minister Dilan Yeşilgöz belooft dat het kabinet eind dit jaar zal reageren op dit onderzoek en ook op het idee van een verbod. Desondanks dienen de Kamerleden de motie in omdat ze vinden dat er snel moet worden gehandeld.
In de afgelopen weken heeft Welmoed Sijtsma in een tv-programma de duistere zijde van deepfakes aangekaart. Daarin ging ze op zoek naar de man die een neppornovideo heeft gemaakt waarvoor haar beeltenis is gebruikt. Vorige week is een 38-jarige man gearresteerd die hiervan wordt verdacht. Hij is verhoord en vrijgelaten in afwachting van de resultaten van onderzoek door het Openbaar Ministerie.
