De Russische minister van Defensie, Sergei Shoigu, gaf zijn troepen woensdag opdracht gegeven te vertrekken uit Cherson op de westelijke oever van de rivier de Dnjepr. De 40.000 ingegraven Russische troepen rond Cherson liggen zwaar onder vuur van het oprukkende Oekraïense leger. Bevoorrading is niet langer mogelijk.

Opvallend, maar niet verrassend is dat de defensieminister het pijnlijke nieuws wereldkundig maakt en niet zijn grote baas. De Russische president Vladimir Poetin schuift daarmee de mislukkingen van zijn invasie opnieuw in de schoenen van het leger.

De grote vraag is of het nieuws klopt. Moskou is bedreven in het verspreiden van desinformatie. Daarom zijn verschillende scenario’s denkbaar. Een optie is dat de Russen liegen en helemaal niet vertrekken van de westelijke rivieroever. Wellicht probeert het Kremlin de Oekraïners te verleiden tot uiterst bloedige straatgevechten in Cherson.

Verder is het niet uitgesloten dat Rusland de stad vernietigt en de nabijgelegen stuwdam bij Nova Kakhovka opblaast, waardoor de regio onder water komt te staan. De Russen creëren daarmee een grote natuurlijke barrière tegen de opmars van het Oekraïense leger. Niet voor niets waarschuwde president Volodimir Zelenski het Kremlin woensdagavond voor dit scenario. Het lijkt ondenkbaar dat de Russen de havenstad zonder slag of stoot opgeven. De Russen blazen verschillende bruggen op rond Cherson.

Een Russische terugtrekking uit Cherson zou een klinkende overwinning voor Oekraïne betekenen en een nieuwe, grote nederlaag voor Poetin. Vooraanstaande Russische bloggers beschuldigen Moskou van „landverraad.” De stad is nog maar enkele weken terug geannexeerd. Grondwettelijk mag Poetin niet eens Russisch territorium afstaan, ook geen geannexeerd gebied.

Cherson is voor Kiev én voor Moskou van ongekend cruciaal belang. Voor Oekraïne opent de stad de deur voor een opmars naar de Krim, voor Rusland de deur naar Odessa. De val van Cherson, de enige door Rusland veroverde regionale hoofdstad, geeft het Oekraïense leger een enorme impuls, terwijl de toch al belabberde Russische moraal een forse knauw krijgt.

Met een eventueel Russisch verlies van Cherson is de oorlog in Oekraïne echter niet voorbij. Rusland is nog altijd in staat verwoestend toe te slaan, bijvoorbeeld op de energie-infrastructuur. Met het doel de moraal van de Oekraïners te breken en grote stromen vluchtelingen richting Europa op gang te brengen.

Bovendien krijgt Moskou naar verluidt binnen enkele weken ballistische raketten uit Iran, die via de ruimte doelen op de grond onder vuur nemen. Inzet van deze geavanceerde Iraanse raketten –nauwkeuriger dan de Russische– kunnen een gamechanger betekenen, een beslissende omslag in de oorlog.

Het Russische leger is de laatste weken, na grote tegenslagen op het slagveld, bezig zijn posities in Oekraïne te consolideren. Veelzeggend is dat de Russen op dit moment al verdedigingslinies oprichten bij de Krim, ver van de huidige frontlinie. Kennelijk houdt het Kremlin rekening met een Oekraïense opmars naar het geannexeerde schiereiland.