Iemand die een psychotische ervaring heeft gehad, is niet per se psychotisch. Zo’n ervaring kan zich ook los voordoen. Iemand denkt dan bijvoorbeeld op een zeker moment dat er via de tv geheime boodschappen worden doorgegeven. Zo’n losse ervaring hoeft niet te leiden tot de diagnose psychotische stoornis.

Het Trimbos-Instituut, dat samenwerkte met de Universiteit Maastricht en de Open Universiteit, maakte voor het onderzoek gebruik van gegevens van ruim 4600 mensen uit een grootschalige studie naar psychische gezondheid van volwassenen in Nederland. Zij kregen over een periode van negen jaar vier keer een lijst van mogelijke psychotische ervaringen voorgelegd en moesten aangeven of ze zo’n ervaring hadden meegemaakt.

Mensen met een depressie, angststoornis of een alcoholverslaving hebben vier keer zoveel kans ook een psychotische ervaring te hebben gehad. Voor mensen met een cannabisverslaving of zelfmoordgedachten is die kans zelfs zeven keer zo hoog. In de studie is bekeken of bijvoorbeeld een depressie de kans vergroot om in de jaren daarna voor het eerst een psychotische ervaring te krijgen. Dat bleek het geval. Of een psychotische ervaring ook vaker leidt tot een depressie is niet onderzocht.

Dat mensen met zulke problematiek een hogere kans hebben op het ontwikkelen van een psychotische stoornis was al bekend, maar dat zij ook vaker een losse psychotische ervaring hebben is nieuw, aldus onderzoeker Karin Monshouwer van Trimbos.