Dwars door het lawaaierige verkeer in hoofdstad Athene trekt de koninklijke stoet deze dinsdagmorgen eerst naar de Nationale Bibliotheek. Zodra de auto met de koninklijke standaard stopt, spuiten fonteinen omhoog, op de maat van muziek.

Binnen krijgen koning Willem-Alexander en koningin Máxima tekst en uitleg bij een tentoonstelling van World Press Photo over –gebrek aan– vrouwenrechten. Een van de inzendingen toont vrouwen in Iran die bij uitzondering een voetbalwedstrijd mochten bijwonen. Bij uitzondering, zegt de Nederlandse ambassadeur: na de wedstrijd werden de oude regels weer gehandhaafd. Een actueel onderwerp, gezien recente protesten tegen de onvrijheid in het land.

Vrouwenopvang

Het hoge, glazen atrium van de bibliotheek is als een broeikas onder de felle zon, maar dat weerhoudt het koningspaar er niet van tijdens een rondetafelgesprek te luisteren naar zeven toespraakjes over de aanpak van huiselijk geweld in Griekenland en Nederland. „Laten slachtoffers hulp zoeken”, beklemtoont staatssecretaris Van Ooijen van Welzijn. In Griekenland krijgen vrouwen gratis juridische hulp, zegt een ambtenaar.

Eva Scholte, voorzitter van de Nederlandse Federatie voor Vrouwen Opvanghuizen, vertelt over de overgang van geheime locaties –die vaak niet lang geheim bleven– naar opvangplekken die in openheid opereren en zo snel mogelijk contact zoeken met de partner of familie van een gevluchte vrouw. Of de onveiligheid niet toeneemt als de schuilplaats niet langer geheim is? Scholte beantwoordt de vraag alvast maar zelf: nee, het aantal problemen is niet toegenomen. En het tijdig inschakelen van de partner voorkomt extra agressie, zegt hoofdcommissaris Sitalsing van politie Midden-Nederland.

Zwakke bruggen

Heel andere problemen komen aan de orde tijdens een bezoek aan een wedstrijd van startups. Een van de jonge ondernemers vertelt het koningspaar over een probleem dat zich in Nederland volop zou kunnen voordoen: de achteruitgang van bruggen doordat ze verouderen. Het instorten van een Italiaanse brug is bekend, maar er zijn wereldwijd in twintig jaar tijd wel 170 incidenten geweest waarbij oeververbindingen niet meer betrouwbaar bleken. Inspectie is broodnodig, maar duur. Onderneming Struuct Way probeert daarvoor oplossingen te bedenken.

Kinderkanker

Gearmd met de oprichtster stapt koningin Máxima even later oncologisch ziekenhuis Elpida binnen. Dat is niet alleen verklaarbaar vanuit de leeftijd van Marianna Vardinoyannis. Het koningspaar kent haar goed: de 79-jarige vrouw van een Griekse scheepsmagnaat woont naast de koninklijke vakantievilla op het schiereiland Peloponnesos.

Vardinoyannis richtte het hospitaal in Athene op waar kinderkanker wordt behandeld. Het werkt samen met het Prinses Maxima Centrum. De band tussen het Utrechtse kinderziekenhuis en zijn Griekse evenknie wordt nu in aanwezigheid van het koningspaar bezegeld.

Oud-patiënten komen ook aan het woord. De koningin spreekt met een dertienjarige die genas en met zijn moeder. In een ander lokaal gaat de koning in gesprek met twee volwassenen die als kind door de gevreesde ziekte werden getroffen. Het betreft een meisje dat kanker kreeg toen ze veertien was. Ze draagt nu een beenprothese en pakte haar sportactiviteiten weer op. Een man vertelt hoe hij ernstig ziek werd toen hij nog maar drie jaar was, en negentien jaar later opnieuw. Hij genas. En trouwde met zijn therapeute. Nu houdt hij de koning zijn trouwfoto voor.

Helende muziek

In een smalle straat –daar heeft Athene er veel van–, tussen hoge flatgebouwen –daarvan zijn er in de Griekse hoofdstad nog meer–, staat een groot, geel gebouw uit 1862. ”Villa Amalias”, klodderde iemand op een deurpost. Het is het onderkomen van een school.

Jonge orkestleden zitten er al lange tijd van tevoren klaar om te spelen voor het buitenlandse vorstenpaar. Het is niet zómaar muziek, en het zijn geen doorsnee orkestleden. De jonge vluchtelingen komen uit Afghanistan, Irak, Syrië en Palestina.

Muziek helpt hen hun ingrijpende ervaringen te verwerken. Het is een van de doelstellingen van Connect by Music, licht medeoprichter Adriaan Kok toe. Muziek is helend, verbindt mensen aan elkaar, geeft soms weer wat levensvreugde. Dat wist filosoof Plato volgens Kok 2400 jaar geleden al toen hij hier in Athene sprak over de kracht van muziek.

Nu brengen de jonge orkestleden een Grieks lied ten gehore over de onschuld van kinderen. Een Arabisch lied dat frustratie uit over het leven in een wrede wereld. Het Nederlandse ”Aan de Amsterdamse grachten” over liefde tot de eigen woonomgeving. En dan nog een Argentijns lied speciaal voor koningin Máxima.

Orkestleider Pyrros Poulitsas schiet vol als hij spreekt over zijn eigen ervaring als vluchteling, dertig jaar geleden, en wat hij nu aan „nog ergere” ervaringen tegenkomt onder zijn orkestleden.

De muzikantjes zijn een beetje verlegen onder het vorstelijke applaus dat losbarst. En ze mogen nog met het koningspaar op de foto ook.

Op de vlucht

Koning en koningin gaan afzonderlijk naar opvanglocaties voor alleenstaande minderjarige vluchtelingen. Een aantal van hen komt uit het noorden: gevlucht voor het oorlogsgeweld in Oekraïne.

Tijd om alle toespraken en gesprekken te verwerken, is er nauwelijks. De etenspauzes zijn maar kort en ’s avonds volgt een dansvoorstelling die het koningspaar de Grieken aanbiedt. Deze woensdagmorgen vloog het koningspaar naar Thessaloniki, in het noorden van Griekenland.