Nieuw team VN-atoomwaakhond IAEA in omstreden centrale Zaporizja
Vier veiligheidsdeskundigen van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) zijn in de Oekraïense kerncentrale van Zaporizja aangekomen. Ze hopen dat ze straks een rol kunnen spelen bij het instellen van een veiligheidszone rond de grootste kerncentrale van Europa, meldde het IAEA, een organisatie van de Verenigde Naties die het opwekken van kernenergie in de gaten houdt.
Ze zijn niet de eersten, maar vervangen twee functionarissen van het IAEA die er sinds 1 september verblijven. Aan het begin van de Oekraïens-Russische oorlog viel de centrale op de zuidelijke oever van de brede rivier Dnjepr snel in handen van Russische troepen. Het personeel en de centrale bleven echter onder de Russische bezetting gewoon functioneren en energie aan Oekraïne leveren. De centrale is naar schatting goed voor een vijfde van de stroomvoorziening van het land.
Oekraïne beschuldigt het Kremlin er regelmatig van de centrale zelf onder vuur te nemen en Rusland stelt dat Oekraïners vooral vanaf de noordelijke oever van de rivier op de centrale schieten. Oekraïne zou oefenen met een spectaculaire inname van de centrale met behulp van commando’s, aldus Russische media.
De IAEA hoopt dat het allemaal zo ver niet komt en de centrale in Enerhodar, 50 kilometer ten zuidwesten van de stad Zaporizja, een zone wordt waar de strijdende partijen zich afzijdig houden. Maar de spanning is er deze week opnieuw opgelopen omdat de Russische regering zegt dat de centrale met de annexatie van de gelijknamige provincie nu in Rusland staat en onder de Russische kernenergieautoriteiten moet vallen. Kiev bestrijdt dat fel.
IAEA-chef Rafael Grossi heeft in Kiev gesprekken gevoerd over de kerncentrale van Zaporizja en het creëren van een veilige zone. Hij wordt begin volgende week in Moskou verwacht om over hetzelfde onderwerp te spreken.