De omvang van de ramp in Azië gaat het menselijk bevattingsvermogen te boven. De kosmische krachten van het natuurgeweld laten zich niet in mensenwoorden beschrijven noch verklaren. De wereld siddert vol ontzag voor de alles verzwelgende kracht van het water. De mens beseft op zo’n moment slechts een nietig, weerloos schepsel te zijn.Onbeschrijfelijk is ook het leed dat op tweede kerstdag miljoenen trof. Dagelijks worden de dodentallen ver in opwaartse richting bijgesteld. Niemand weet op dit moment nog waar de teller straks zal stilstaan.

Getallen zeggen veel en zeggen niets. Niemand kan zich een voorstelling maken van de zee van tranen die rouwende familieleden van de tienduizenden doden plengen.

Woorden zijn ook ijdel als ze op dit moment worden besteed aan uitgebreide beschouwingen over oorzaken en oplossingen van de ramp. Deskundigen wijzen nu op nut en noodzaak van een waarschuwingssysteem voor vloedgolven, zoals dat in het gebied van de Stille Oceaan wordt gebruikt. Zelfs al zouden de landen rond de Indische Oceaan een dergelijk systeem hebben, dan is het nog maar de vraag of er afdoende voorzorgsmaatregelen genomen hadden kunnen worden. Blijft natuurlijk het feit dat vroegtijdige signalering van vloedgolven mensenlevens had kunnen sparen. Maar wat helpt een bespiegeling daarover de miljoenen mensen die nu in nood verkeren? Niets!

Woorden schieten dus in allerlei opzicht te kort. Er hoeven ook niet veel woorden gesproken te worden. Zelfs troostwoorden zijn in deze situatie snel goedkoop. Wij mensen zijn immers nietige vertroosters. Het komt nu op daden aan. Het enige wat op dit moment letterlijk van levensbelang is voor de getroffenen, is adequate, goed gecoördineerde hulp.

Inmiddels komen wereldwijd hulpacties op gang. Ook in eigen land. Amerika zegde 25 miljoen euro toe, de EU en Nederland elk 2 miljoen euro. Wanneer er meer concrete behoeften zijn vastgesteld, zullen deze donors meer geven. Dat zal ook wel gebeuren. Desondanks blijft het totale bedrag een schijntje, zeker als in ogenschouw wordt genomen dat de ramp volgens de VN miljarden aan hulpverlening zal vragen. Een beduidend genereuzer houding zou de getroffenen het gevoel geven dat de wereld echt meeleeft en meelijdt.

Dat gevoel is ook op de langere termijn nodig. Op dit moment willen mensen geld geven. Maar hoe zit dat als straks de eerste emotie is weggeëbd? Wie heeft in de week voor Kerst nog gedacht aan de getroffenen in de Iraanse stad Bam, waar een jaar eerder 26.000 mensen bij een aardbeving omkwamen? Ook bij rampen geldt vaak: hard gekreten, gauw vergeten.

Allerlei christelijke organisaties openden deze week ook hun rekening voor hulp aan Azië. Op zich zou het goed zijn als er bij die instellingen meer coördinatie en samenwerking zou zijn. Zeker als het gaat om noodhulp. Dan gaat het erom zo snel mogelijk geld te brengen op de plaats waar de nood het hoogst is. Concurrentieoverwegingen mogen in de hulpverlening geen rol spelen. Zeker niet in een dramatische noodsituatie. Als het gaat om structurele hulp op langere termijn is het juist weer wel van belang dat organisaties hun eigen contacten gebruiken. Door hun intensieve samenwerking met lokale partners kunnen projecten van de grond worden getild.

De geschiedenis van de barmhartige Samaritaan laat zien dat acute noodhulp en structurele hulp hand in hand gaan. De Samaritaan bracht de gewonde man naar de herberg en gaf de waard geld voor het verdere herstel van de beroofde reiziger. Die barmhartigheid is ook nodig als komende zondag de collectezak voor Azië door de kerkbanken gaat.